„We want our Church back” - Resistance strategies of lay catholics towards authorities of the Catholic Church in Poland

Od kilku lat w polskim społeczeństwie dostrzegalny jest postępujący wzrost nieufności i krytycyzmu wobec instytucji Kościoła rzymskokatolickiego. Wskazują na to zmiany postaw społecznych wobec Kościoła odnotowane w badaniach opinii publicznej. Celem moich badań było zdiagnozowanie i opisanie strategii oporu świeckich katolików i katoliczek wobec osób duchownych (księży i biskupów) sprawujących władzę w Kościele, a także zbadanie relacji władzy zachodzących między świeckimi a duchownymi. Tło teoretyczne moich badań stanowi koncepcja władzy Lineke Stobbe oraz teoria oporu Jamesa Scotta. Przeprowadzone przeze mnie wywiady pogłębione ze świeckimi katolikami i katoliczkami pozwoliły mi zidentyfikować, w jaki sposób wyrażają oni i one sprzeciw wobec sposobu funkcjonowania Kościoła i osób duchownych. Rozmowy pozwoliły mi na wyróżnienie kilku strategii oporu, w tym między innymi publicznych protestów, churchingu, czy oporu wobec nauczania, które wyczerpująco opisuję. W pracy podejmuję się także poszukiwań genezy i celu tych działań. Przedstawiam również możliwe scenariusze przyszłości relacji władzy (duchowni – świeccy) w Kościele, które wynikają z oczekiwań świeckich katolików i katoliczek.

Within the last few years in the Polish society there has been a noticeable increase of distrust and criticism towards institutions of Roman Catholic Church. It is manifested by the change of social attitudes towards the Church which is noted in public opinion polls. The purpose of my research was to diagnose and describe strategies of resistance used by lay Catholics towards clergy (priest and bishops) who are in power in the Church and to examine the relationship of authority between lay and clergy. The theoretical background of my research is the idea of power by Lineke Stobbe and the theory of resistance by James Scott.The in-depth interviews that I conducted with lay Catholics helped me identify the expressions of their resistance to the way the Catholic Church is organized and to some actions of clerics. These interviews allowed me to distinguish some of the resistance strategies, including public protests, churching or questioning some of the teachings which I describe exhaustively. In this thesis I am also looking for the origin of these actions. I also present some possible predictions of the future relationship of authority (lay clerics – lay Catholics) in Church, which are expected by lay Catholics.