Adaptacja poezji: analiza potencjału adaptacyjnego poezji na przykładzie poematu T. S. Eliota pt. Ziemia Jałowa.

Celem pracy jest udowodnienie, że poezja stanowi owocny grunt dla potencjalnych adaptacji, które wpływają na dalszy rozwój gatunków artystycznych oraz samej adaptacji. Czerpiąc inspirację z trzech typów translacji zaproponowanych przez Jakobsona postrzegam adaptację jako transmutację, co oznacza, że adaptacja tekstu literackiego powinna być traktowana jako interpretacja autora adaptacji a nie wierne przeniesienie tekstu źródłowego z jednego medium na inne. Obiektem badań jest poemat T. S. Eliota pt. „Ziemia Jałowa”, który stanowi przykład najbardziej złożonego i definiującego epokę wiersza angielskiego modernizmu, bogatego w odniesienia do innych tekstów literackich oraz elementów kultury. W rozdziałach teoretycznych odkrywam sposoby definiowania adaptacji przez krytyków i badaczy literatury i adaptacji oraz rolę poezji w filmie eksperymentalnym z perspektywy artystów modernistycznych. Załączam również informację bibliograficzną o wydarzeniach z życia Eliota, które mogły wpłynąć na proces tworzenia wiersza oraz krótką analizę utworu. Analizowane adaptacje wiersza zostały stworzone po 2000 roku i reprezentują gatunki teatralne, filmowe oraz animację. Ponadto wykazują się wyróżniającym się podejściem do interpretacji „Ziemi Jałowej” oraz gatunków, dla których wiersz jest adaptowany.

The purpose of this thesis is to prove that poetry is a fruitful ground for potential adaptations which influence the further development of the artistic genres and adaptation itself. Inspired by three types of translation proposed by Jakobson I approach adaptation as transmutation which means that an adapted work should be regarded as an interpretation of an adaptation author instead of faithful transposition of a source text from one medium into another. The case study is T. S. Eliot’s The Waste Land which is the example of the most complex and epoch-defining poem of English modernism rich in the references to other literary works or elements of culture. In the theoretical chapters I explore the ways of defining adaptation by literary and adaptation critics and scholars, and the role of poetry in the experimental film in the view of modernist artists. I also provide biographical information on Eliot’s life events of which could influence the writing process, and I make an overview on the poem’s subject. The analysed adaptations of the poem belong to theatrical, cinematic and animation genres created after 2000, and they demonstrate a remarkable approach towards the interpretation of The Waste Land and the genres for which the poem is adapted.