Intellectual ferment and social sentiments in Poland in the period from July 1983 to June 1989

W lipcu 1983 roku został zniesiony w Polsce stan wojenny. W czerwcu 1989 roku odbyły się wybory do sejmu i senatu, których wyniki zaowocowały przełomem ustrojowym. Te dwie daty wyznaczają sześcioletni okres, w którym społeczeństwo polskie radykalnie odmieniło swoje oblicze, wprzęgając w ten proces zasoby posiadanej kultury symbolicznej. W niniejszym studium zajmuję się przemianami świadomości zbiorowej Polaków, które podkopywały ideologiczne zręby PRL i przekładały się na jednostkowe oraz zbiorowe działania na rzecz transformacji ustrojowej. Do pokojowej rewolucji potrzebne są dwie strony. W Polsce obydwie strony ułożyły się ze sobą, angażując do przemian zasoby mentalne, będące owocem fermentu intelektualnego w latach 80. Transformacja ustrojowa była rezultatem porozumienia, które zostało wynegocjowane przez społeczeństwo polskie w drodze dyskursu publicznego przy znacznie większym stole niż Okrągły Stół, co starałem się wykazać.

In July 1983 martial law was abolished in Poland. In June 1989, elections to the Seym (parliament) and Senate were held, the results of which brought a political breakthrough. These two dates mark a six-year period in which Polish society radically changed its face, harnessing the resources of its symbolic culture in this process. In this study, I deal with the changes in the collective consciousness of Poles, which undermined the ideological foundations of the Polish People's Republic and translated into individual and collective actions for the transformation of the political system. Two sides are needed for a peaceful revolution. In Poland, both sides made a deal with each other, engaging mental resources for changes, which were the fruit of intellectual ferment in the 1980s. The political transformation was the result of an agreement negotiated by Polish society through public discourse at a much larger table than the Round Table, what I tried to demonstrate.