Die vorliegende Arbeit hat zum Ziel eine Analyse der im Thema erwähnten Transformationen des Antigone-Mythos in der deutschen und polnischen Literatur der Nachkriegszeit. Vor allem wird die Aufmerksamkeit auf die Zeitlosigkeit und ständige Anwesenheit der Probleme gerichtet, um die es sich in dem Drama von Sophokles handelt, die trotz so vielen Jahrhunderten seit dem Entstehen des Werkes, weiterhin im Leben der Menschen präsent und aktuell sind. Dabei wird auch versucht, die Ähnlichkeiten und die Differenzen zwischen den Prä- und den Postexten zu finden und sie darzustellen, was zugleich auch das Hauptziel der Untersuchung bildet. Der erste Teil der Arbeit fokussiert sich auf die Erläuterung des Mythos-Begriffs, also auf dessen Entstehung, Bedeutung und Funktionen. Zusätzlich, wird auch der Begriff des Logos in Bezug auf den Mythos kurz besprochen. Danach wird der Haupttext, welcher das 442 v.Ch. entstandene Drama Antigone von Sophokles ist, näher in Betracht gezogen. Das Drama bildet die Basis für weitere Ausführungen und den Vergleich der Posttexte, zu denen Antigone des Sophokles (1948) von Bertolt Brecht, Die Berliner Antigone (1980) von Rolf Hochhuth und Antigone in New York (1992) von Janusz Głowacki gehören und die vor allem deshalb gewählt worden, weil Sie als markanteste und wichtigste Bearbeitungen des Antigone-Stoffes des 20. Jahrhunderts gelten und die alle auf verschiedene Art und Weise inhaltlich und formlich bearbeitet wurden. Neben den literarischen Transformationen des Antigone-Mythos in der Nachkriegszeit, werden auch die aktuellsten, kulturellen Transformationen des genannten Stoffes im 21. Jahrhundert kursorisch behandelt. Als Beispiele werden dabei der 2007 entstandene Film von Andrzej Wajda Die Massaker von Katyn und das 2004 herausgegebene Musikalbum AntiGone der deutschen Metalcore-Band Heaven Shall Burn herangezogen.
This master thesis aims to analyse the transformations of the Antigone myth in post-war German and Polish literature mentioned in the topic. In particular, attention is paid to the timelessness and constant presence of the problems at stake in Sophocles' drama, which, despite so many centuries since the work was written, continue to be present and topical in people's lives. At the same time, an attempt is made to find the similarities and differences between the pre- and post-texts and to present them, which is also the main aim of the study.The first part of the work focuses on the explanation of the concept of myth, i.e. its origin, meaning and functions. In addition, the concept of logos is briefly discussed in relation to myth. Afterwards, the main text, which is the drama Antigone by Sophocles, written in 442 BC, is considered in more detail. The drama forms the basis for further discussion and comparison of the post-texts, which include “Antigone of Sophocles” (1948) by Bertolt Brecht, “Die Berliner Antigone” (1980) by Rolf Hochhuth and “Antigone in New York” (1992) by Janusz Głowacki, and which were chosen primarily because they are considered the most distinctive and important adaptations of the Antigone material of the 20th century, and all of which were adapted in different ways in terms of content and form.In addition to the literary transformations of the Antigone myth in the post-war period, the most current, cultural transformations of the aforementioned material in the 21st century will also be dealt with in a cursory manner. Examples include Andrzej Wajda's 2007 film The Katyn Massacre and the 2004 music album AntiGone by the German metalcore band Heaven Shall Burn.
Niniejsza praca ma na celu przedstawienie transformacji mitu Antygony, na podstawie tekstów Bertolta Brechta „Die Antigone des Sophokles“, Rolfa Hochhutha „Die Berliner Antigone,” oraz Janusza Głowackiego „Die Antigone in New York”, powstałych po 1945 roku, a także pojedynczych przykładów transformacji w muzyce i filmie XXI wieku. Analiza wyżej wymienionych utworów służy zarówno ukazaniu podobieństw, jak i powstałych różnic pomiędzy współczesnymi wersjami, a antycznym pierwowzorem. W każdym z tych tekstów dogłębnej analizie zostały poddane postaci, które, jak wynika z badań, w dużej mierze bazują na poszczególnych bohaterach dramatu Sofoklesa, jednocześnie przedstawiając ich uwspółcześnione wersje, które tylko w pewnym stopniu przejawiają uosobienie ich archetypów, i które w kilku przypadkach posiadają nieco odmienne cechy charakteru. Oprócz postaci, ważnym punktem analizy była także forma tekstów i ich rozbieżność w porównaniu z wersją antyczną dramatu. W pierwszym rozdziale pracy omawiam definicję mitu i jego funkcje, powołując się m.in. na takich badaczy jak Horkheimer i Adorno, Cassirer, czy też Barthes, przedstawiając tym samym zróżnicowanie i niejednoznaczność definicji mitu. Oprócz tego, skupiam także uwagę na różnicy między mitem i logosem. Kolejne rozdziały, są poświęcone stricte analizie i porównaniu wymienionych w tytule teksów, która umożliwia ukazanie wspomnianych różnic i podobieństw pomiędzy „Antygoną” Sofoklesa, a współczesnymi transformacjami tego mitu. Ostatni rozdział analityczny, poświęcam obecności Antygony w twórczości XXI wieku, gdzie na przykładzie albumu „Anti-Gone” niemieckiej grupy muzycznej Heaven Shall Burn, oraz filmu „Katyń” polskiego reżysera Andrzeja Wajdy, krótko ukazuje jej aktualność we współczesnej muzyce i filmie.Z przeprowadzonych w pracy badań wynika, iż mit Antygony, mimo upływukilku tysięcy lat od powstania, nadal jest aktualny i obecny nie tylko w tekstach literackich. Przedstawione transformacje ukazują także plastyczność mitu, dzięki której może on wpasować się w różne konteksty kulturowe i historyczne.
