Kultúraspecifikus nyelvi elemek mint potenciális akadályok a Bródy János dalszövegek lengyel nyelvre történő fordításában.

Az alábbi MA-diplomadolgozat célja, hogy a magyar dalszerző Bródy János dalszövegeiben megjelenő, széles körben értelmezett kultúraspecifikus elemek szerepét tárgyalja a fordítás folyamatában. A kultúraspecifikus elemek alatt mindenféle olyan szót, kifejezést és nyelvtani szerkezetet értek, amelyek az adott nyelvre, ebben az esetben a magyarra jellemzőek, és amelyek nem érthetők meg megfelelően a szélesebb szaktudás, a kultúra és a társadalmi kontextus ismerete nélkül. MA-dolgozatomban példákat mutatok be ily módon meghatározott kultúraspecifikus elemekre, javaslatokat teszek a lengyel nyelvre történő lehetséges fordításukra, és elmagyarázom, hogy ezek az elemek miért jelenthetnek problémát a fordító számára. Az elemzés számos, a kognitív nyelvészetből vett ötleten alapul, ahol a jelentést konceptualizációként értelmezik.

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest omówienie roli szeroko rozumianych elementów specyficznych dla danej kultury w procesie przekładu w tekstach węgierskiego autora piosenek Jánosa Bródy'ego. Przez elementy specyficzne dla danej kultury rozumiem wszelkiego rodzaju słowa, zwroty i struktury gramatyczne, które są charakterystyczne dla danego języka, w tym przypadku węgierskiego, i których nie można właściwie zrozumieć bez znajomości szerszego tematu, kultury i kontekstu społecznego. W mojej pracy magisterskiej przedstawiam przykłady takich elementów specyficznych dla danej kultury, zaproponuję możliwe tłumaczenia tych elementów na język polski oraz wyjaśnię, dlaczego elementy te mogą stanowić problem dla tłumacza. Analiza opiera się na kilku koncepcjach z zakresu językoznawstwa kognitywnego, gdzie znaczenie jest rozumiane jako konceptualizacja.

The aim of the following MA thesis is to discuss the role of widely understood culture-specific elements in the translation process of the Hungarian songwriter János Bródy's lyrics. By culture-specific elements, I mean all kinds of words, phrases and grammatical structures that are specific to a given language, in this case Hungarian, and which cannot be properly understood without knowledge of the wider subject matter, culture and social context. In my MA thesis, I present examples of such culture-specific elements, suggest possible translations of these elements into Polish, and explain why these elements may pose problems for the translator. The analysis is based on several ideas from cognitive linguistics, where meaning is understood as conceptualization.