La déconstruction des conventions théâtrales dans le « Mouchoir de nuages » de Tristan Tzara (1924)

The objective of this thesis is to analyse the methods of deconstruction of dramatic conventions in Tristan Tzara’s Handkerchief of clouds (1924). The first chapter is devoted to the metatheatrical nature of this play. The function of commentary as well as the methods with which Tzara destroys theatrical illusion are also a part of the study. In the second chapter I focus on the question of the Hamlet collage, called in this play “the mousetrap”, to indicate the role of this intertertextual technique and to analyse the relation between Shakespeare’s work and the “condensated” version proposed by Tzara. Moreover, I mention other literary and culutural references present in Handkerchief of clouds. I also note the humorous side of this dadaist play as well as the impact of deconstruction of dramatic conventions on the perception of the play by audience.

L’objectif du présent mémoire est d’analyser les moyens de la déconstruction des conventions théâtrales dans le Mouchoir de Nuages (1924) de Tristan Tzara. Le premier chapitre est consacré à la métathéâtralité de la pièce. La fonction des commentaires et les moyens par lesquels Tzara détruit l’illusion théâtrale sont aussi évoqués. Dans le deuxième chapitre je me concentre sur la question du collage d’Hamlet, appelé ici « la souricière », pour indiquer le rôle de ce procédé intertextuel et analyser les relations entre l’œuvre de Shakespeare et la version « condensée » proposée par Tzara. De plus, je mentionne d’autres références littéraires et culturelles présentes dans le Mouchoir de nuages. Je remarque aussi l’aspect comique de la pièce dadaïste ainsi que l’effet que de la déconstruction des conventions théâtrales produit sur le public.

Celem niniejszej pracy licencjackiej jest analiza sposobów dekonstrukcji konwencji teatralnych w Mouchoir de nuages (1924) Tristana Tzary. Rozdział pierwszy poświęcony jest metateatralności tej sztuki. Funkcje komentarzy oraz metody za pomocą których Tzara burzy iluzję teatralną również zostają przywołane. W rozdziale pierwszym, skupiam się na kwestii kolażu Hamleta, zwanego w tej sztuce ,,pułapką na myszy ”, by wskazać rolę tego zabiegu i przeanalizować relacje miedzy dziełem Szekspira i wersją „skondensowaną” zaproponowaną przez Tzarę. Ponadto wspominam o innych odniesieniach literackich i kulturowych obecnych w Mouchoir de nuages. Zaznaczam także aspekt humorystyczny sztuki dadaistycznej, jak również wpływ dekonstrukcji konwencji teatralnych na odbiór dzieła przez publiczność.