Ocena spożycia superfoods i świadomości ich wpływu na organizm wśród studentów krakowskich uczelni

Introduction: Superfoods are widely recognized as products with high nutritional value. It means that the constituents which they contain such as vitamins, unsaturated fatty acids or antioxidants are not only highly concentrated but also easily bioavailable. Currently, it is suggested that their consumption may be associated with the improvement of many physiological parameters. The growing interest in the subject of healthy eating in general population, caused that the trend of higher consumption of superfoods is also noticeable.Aim of the research: The aim of the study was to assess the consumption of superfoods and the awareness of their impact on the organism among students of universities in Cracow.Material and methods: The research was conducted with the use of a hand-made questionnaire, in which 227 people participated (including 123 women and 104 men). The questionnaire was created in a Google Form and contained 26 questions, both single and multiple choice. The IBM SPSS Statistics 27 and MedCalc online calculator were used to perform statistical analysis. The data collection period was from February to April 2022.Results: The research shows that the majority of students are familiar with the term "superfoods" (63.0%). Such knowledge is more often shown by women compared to men (p<0.001) and people with normal body weight or underweight compared to overweight and obese people (p=0.003). In terms of the analyzed products, it was shown that the surveyed population more often indicates imported products such as: chia seeds, acai berries, goji berries and quinoa as superfoods rather than their Polish substitutes i.e. linseed, chokeberry, cranberry and millet. There were no significant differences between the consumption of selected superfoods such as cranberry and chia seeds and gender or field of the study. Moreover, it was proven that students of medical faculties are significantly more often aware of the possibility of negative effects associated with the consumption of superfoods compared to students of other faculties (p <0.001).Conclusions: There is a general high interest in the subject of proper nutrition among students of Cracow universities. Imported and exotic products were mostly recognized as superfoods. Due to the fact that information about superfoods are mostly available in the mass media, the consumer awareness in the field of positive and adverse effects of consuming superfoods should be increased. Especially, when it comes to the students of non-medical faculties. Furthermore, it should be acknowledge that the superfoods industry itself is effectively driven by the right marketing efforts.

Wprowadzenie: Superfoods powszechnie uznawane są za produkty o wysokiej wartości odżywczej, co oznacza że zawarte w nich składniki takie jak m.in.: witaminy, nienasycone kwasy tłuszczowe czy przeciwutleniacze są nie tylko wysoce skoncentrowane ale też biodostępne. Obecnie sugeruje się, iż ich konsumpcja może wiązać się z poprawą wielu parametrów fizjologicznych. Rosnące zainteresowanie tematyką zdrowego odżywiania w społeczeństwie sprawiło, że zauważalny jest także trend wyższego spożycia produktów należących do grupy superfoods.Cel badań: Celem pracy była ocena spożycia superfoods i świadomości ich wpływu na organizm wśród studentów krakowskich uczelni.Materiał i metodyka: Badanie ankietowe zostało wykonane z wykorzystaniem własnoręcznie opracowanego kwestionariusza, w którym wzięło udział 227 osób (w tym 123 kobiety i 104 mężczyzn). Kwestionariusz został stworzony w Formularzu Google i zawierał 26 pytań zarówno jednokrotnego jak i wielokrotnego wyboru. Analizę statystyczną wykonano w programie IBM SPSS Statistics 27 oraz kalkulatorze online MedCalc. Czas zbierania danych przypadł na okres od lutego do kwietnia 2022 r.Wyniki: Z przeprowadzonych badań wynika, że większość studentów krakowskich uczelni jest zaznajomiona z terminem „superfoods” (63,0%). Przy czym częściej taką znajomością wykazują kobiety w porównaniu do mężczyzn (p<0,001) oraz osoby z prawidłową masą ciała lub niedowagą w porównaniu do osób z nadwagą i otyłością (p=0,003). Pod względem analizowanych produktów, wykazano iż populacja badana częściej wskazuje jako superfoods produkty importowane takie jak: nasiona chia, jagody acai, jagody goji oraz komosę ryżową niż ich polskie substytuty tj. siemię lniane, aronię, żurawinę oraz kaszę jaglaną. Nie wykazano istotnych różnic pomiędzy spożyciem wybranych produktów superfoods takich jak: żurawina i nasiona chia, a płcią i kierunkiem studiów. Ponadto udowodniono, iż studenci kierunków medycznych są istotnie częściej świadomi możliwości wystąpienia negatywnych skutków związanych ze spożyciem superfoods w porównaniu do studentów innych kierunków (p<0,001).Wnioski: Wśród studentów krakowskich uczelni zauważalne jest generalne, wysokie zainteresowanie tematyką zdrowego odżywiania. Najczęściej rozpoznawanymi superfoods są produkty zagraniczne, a informacje na ich temat są przede wszystkim dostępne w środkach masowego przekazu. Z tego też względu należy zwiększyć świadomość konsumencką w niniejszej dziedzinie, w szczególności wśród studentów innych kierunków niż medyczne, gdyż spożycie superfoods nie zawsze może wiązać się tylko z korzyściami ale też z pewnym ryzykiem zdrowotnym. Co więcej, należy podkreślić, iż sam przemysł superfoods jest skutecznie napędzany odpowiednimi działaniami marketingowymi.