SYSTEMY EMERYTALNE W POLSCE I W CHILE - ANALIZA PORÓWNAWCZA

Objective of this work is to show the similarities and differences between pension systems in Poland and Chile, both in their reforms, situation accompanying those changes, the state of both systems in years 2020-2021 and drawing conclusions from the analysis. In order to understand these matters, author of this work characterizes the most important definitional concepts related to social policy and pension system models, discusses the history of first pension systems and shows the process of reforming pensions in Poland and Chile, based on academic works of researchers in the field of social policy and pensions. Author of this work shows the problem of low and similar predicted replacement rates for future users of discussed systems, despite of their different constructions in year 2022. This work also aims to show recommendations for potential reformers of both systems – because one is mainly based on PAYG (Poland), and second on fully funded model (Chile) – there should be some Golden mean to it. A recommendation would be to strengthen the first pillar, by introducing the minimum pension, the mix of both pillars on the model of Canadian Pension Plan, or in case of Poland increasing the value of II pillar in a contribution rate, after a revision of existing pension funds and increasing the social conscience on the subject of capital-based funds.

Celem pracy jest ukazanie podobieństw i różnic pomiędzy systemami emerytalnymi w Polsce oraz Chile, zarówno w ich reformowaniu, sytuacji towarzyszącej zmianom, stanie obu systemów w latach 2020-2021, a także wyciągnięcie wniosków z rzeczonej analizy. W celu dogłębnego zrozumienia poruszanych zagadnień autor niniejszej pracy charakteryzuje najważniejsze pojęcia definicyjne związane z polityką społeczną oraz modelami systemów emerytalnych, omawia rys historyczny pierwszych systemów emerytalnych i przedstawia proces reformowania systemów w Polsce i w Chile, opierając się o dzieła naukowe badaczy z zakresu polityki społecznej oraz systemów emerytalnych. Autor niniejszej pracy zauważa problem podobnie niskiej przewidywanej stopy zastąpienia dla użytkowników omawianych systemów emerytalnych, mimo ich odmiennej budowy na rok 2022. W pracy również pojawiają się rekomendacje dla potencjalnych reformatorów obu systemów - ponieważ jeden oparty jest głównie o repartycję (Polska), drugi zaś o filar kapitałowy (Chile), należy znaleźć złoty środek. Rekomendacją byłoby wzmocnienie I filara poprzez wprowadzenie emerytury obywatelskiej, mieszankę obu filarów na wzór Kanadyjskiego Planu Emerytalnego, czy w przypadku Polski zwiększenie udziału OFE w składce emerytalnej, po uprzedniej rewizji działania tychże funduszy oraz zwiększenie świadomości społecznej wobec rynku kapitałowego.