Traktat z Trianon i jego późniejsze konsekwencje ukazane w węgierskim filmie fabularnym

The theme of history has been present in Hungarian cinema almost since the very beginning; it is obviously an effect of the accumulation of dramatic events that have affected successive generations of Hun-garians. Filmmakers reached for elements from the past whenever the opportunity arose. Sometimes it was a return to painful experiences, settling difficult memories, other times telling a story that previously, due to political reasons, could not be presented to the public. There have been cases of taking advantage of the economic situation, e.g. on the occasion of a milestone anniversary of an event important from the point of view of collective memory. Years later, the revolution of 1956 erased by János Kádár from collective memory, the years of Stalinist terror, the thorny Jewish question, and more recently the fate of Hungarian prisoners of war returning from the USSR, found their place in Hun-garian cinema. Does the same apply to issues related to the provisions of the Trianon Treaty of 1920, which are traumatic for Hungarians, and seen as one of the most painful dates in the history of Hungary? The tragic experience has been passed on from generation to next, yet the sense of harm has not disappeared. This text is an attempt to answer the question whether Hungarian feature films contain elements related to Trianon and its consequences for the Hungarian state

Motyw historii niemal od samego początku był obecny w kinie węgierskim, to oczywiście efekt nagromadzenia dramatycznych wydarzeń, które dotykały kolejne pokolenia Węgrów. Filmowcy sięgali po elementy z przeszłości, kiedy tylko nadarzała się ku temu okazja. Czasami był to powrót do bolesnych doświadczeń, rozliczenie z trudnymi wspomnieniami, innym razem opowiedzenie historii, której wcześniej z przyczyn politycznych nie można było przedstawić publiczności. Zdarzało się korzystanie z koniunktury np. z okazji okrągłej rocznicy istotnego z punktu widzenia pamięci zbiorowej wydarzenia. Swoje miejsce w kinie węgierskim po latach znalazła np. rewolucja 1956 roku wymazana przez Jánosa Kádára z pamięci zbiorowej, lata stalinowskiego terroru, drażliwa kwestia żydowska, a ostatnio losy węgierskich jeńców powracających z ZSRR. Czy tak samo jest w przypadku problematyki związanej z traumatycznymi dla Węgrów postanowieniami traktatu z Trianon z 1920 roku, który jest postrzegany jako jedna z najboleśniejszych dat w historii Węgier? Tragiczne doświadczenie przekazywane z pokolenia na pokolenie ani poczucie krzywdy nie zanika. Niniejszy tekst będzie próbą odpowiedzi, czy w filmach węgierskich można odnaleźć elementy związane z Trianon i jego konsekwencjami dla państwa węgierskiego.