Założenia psychologii pozytywnej w projektowaniu alternatywnych metod pracy resocjalizacyjnej w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych

The results of research conducted to date, both in Poland and internationally, confirms that institutional resocialization of youth fails to produce positive results. These conclusion also concern youth educational centers (YECs); unfortunately the functioning of these institutions is still based outdated theoretical, organizational and methodological concepts that are incompatible with the changing reality. Addition- ally, the literature providence evidence that separating adolescents from their external, natural environments is developmentally disadvantageous (Beaudry i in., 2020, Society for Adolescent Health and Medicine, 2016). In spite of this data, Polish family courts tend to use placement in YEC in their adjudication most frequently, which produces an urgent need to introduce new methods, which have not been applied to work with adolescents in these centers on a wider scale before. The should be designed to support young people's strengths (resources) to raise their wellbeing as provided for by the assumptions of positive psychology. This article presents the current state of functioning of the YECs in its educational and organizational aspects. Then the characteristics of adolescents placed in YECs are presented in relation to their resources that are important from the perspective of their developmental stage. The author then focuses on the role of these resources in resocialization work and suggests improved method of working with minors in YECs, which would focus on building on the resources of young people in order to develop their psychological wellbeing. By referring to the ideas of positive psychology, the analyses presented demonstrate that the increased level of experiencing psychological wellbeing leads to better functioning in many areas if life. thus taking care of the development of mental wellbeing of minors in YECs optimizes the process the institutional resocialization.

Dotychczasowe wyniki badań, zarówno tych przeprowadzonych w Polsce, jak i na świecie, nie potwierdzają tezy, że instytucjonalna resocjalizacja młodzieży przynosi pozytywne rezultaty. Wnioski te więc dotyczą również młodzieżowych ośrodków wychowawczych (MOW). Główną przyczyną takiego stanu jest fakt, że funkcjonowanie tychże placówek opiera się na nieaktualnych i nieprzystających do zmienijącej się rzeczywistości koncepcjach teoretycznych, organizacyjnych, a także metodycznych. Ponadto literatura również dostarcza dowodów na to, że separacja osób dorastających od zewnętrznych, naturalnych środowisk życia jest niekorzystna rozwojowo (Beaudry i in., 2020; Society for Adolescent Health and Medicine, 2016). Pomimo tego orzekanie środka wychowawczego w postaci umieszczenia w MOW-ie jest jedynym z najczęściej stosowanych przez sądy rodzinne. Pojawia się więc pilna potrzeba, aby w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych stosować metody, które dotyczas nie były wykorzystywane na szerszą skalę. Chodzi tu o wspieranie mocnych stron (zasobów) wychowanków w celu zwiększenia ich dobrostanu psychicznego, co wynika z założeń psychologii pozytywnej. Niniejszy artykuł przybliża aktualny stan funkcjonowania MOW-ów w aspekcie merytorycznym i organizacyjnym. Przedstawia charakterystykę wychowanków MOW-ów w odniesieniu do ich zasobów istotnych z perspektywy okresu adolescencji. Autorka kieruje także uwagę na rolę tych zasobów w pracy resocjalizacyjnej i wskazuje ulepszony kierunek pracy z nieletnimi w MOW-ach, który koncentruje się na zwiększeniu zasobów młodzieży w celu rozwijania ich dobrostanu psychicznego. Z zaprezentowanych analiz, odwołujacychych się do założeń psychologii pozytywnej, wynika, że zwiększony poziom doświadczania dobrostanu psychicznego przez człowieka skutkuje jego lepszym funkcjonowaniem w wielu obszarach życia. Tym samym dbanie o dobrostan psychiczny nieletnich w MOW-ach optymalizuje proces instytucjonalnej resocjalizacji.