Sztuka i Transcendencja w refleksji estetyczno-religijnej Karola Tarnowskiego

Na gruncie polskiej estetyki filozoficznej rozważania Karola Tarnowskiego o sztuce odzwierciedlają przemiany, jakie dokonały się w fenomenologii - zwłaszcza francuskiej - w drugiej połowie XX wieku. Myślenie religijne, uwzględniające tradycję scholastyczną oraz klasyczną doktrynę transcendentaliów, okazuje się w wielu aspektach pokrewne fenomenologii donacji Jeana-Luca Mariona oraz nieintencjonalnej fenomenologii niewidzialnego życia Michela Henry’ego, ale nie jest z nimi tożsame. Poglądy estetyczne Karola Tarnowskiego, wybitnego filozofa religii i pianisty, odnajdujemy w rozproszonych tekstach, których nie zawsze głównym tematem jest sztuka, dlatego celem niniejszego artykułu jest syntetyczne ujęcie tej szczególnej refleksji w kontekście współcześnie prowadzonych debat usytuowanych wokół fenomenologii.

In Polish philosophical aesthetics Karol Tarnowski’s considerations about art reflect transformations that occurred in phenomenology - particularly French - in the second half of the 20th century. Religious thinking combined with the scholastic tradition and the classical doctrine of transcendentals turn out to be similar in many aspects, but still not identical with Jean-Luc Marion’s phenomenology of givenness and Michel Henry’s nonintentional phenomenology of invisible life. The aesthetic views of Karol Tarnowski, an outstanding philosopher of religion and pianist himself, can be found in scattered texts whose main subject matter is not always art. This is why the article aims at a synthetic presentation of this particular reflection in the context of current debates around phenomenology.