Mutyzm wybiórczy – badanie wiedzy wśród studentów ostatnich dwóch lat kierunków pedagogicznych.

Celem pracy jest określenie poziomu wiedzy studentów ostatnich lat studiów pedagogicznych na temat mutyzmu wybiórczego – podstawowych objawów, możliwych sposobów postępowania w przypadku ich zauważenia, sposobów oddziaływania mieszczących się w zakresie pracy nauczyciela. Celem jest także ustalenie źródeł pochodzenia wiedzy badanych. Grupę respondentów stanowiło pięćdziesiąt studentów. Przeprowadzono badanie kwestionariuszowe w formule online. Część właściwa kwestionariusza składała się ze studium przypadku fikcyjnej dziewczynki z mutyzmem wybiórczym oraz pięciu pytań otwartych. Badanie zostało skonstruowane w taki sposób, by respondenci nie wiedzieli jakiego zaburzenia dotyczy – studium przypadku wraz z pytaniami stanowiło więc zagadkę do rozwiązania. Dzięki takiej formie można było określić rzeczywistą wiedzę respondentów oraz sposób jej wykorzystania w praktyce. Po zapoznaniu się z odpowiedziami udzielonymi przez respondentów wyróżniono kategorie tematyczne. Następnie przeprowadzono analizę jakich odpowiedzi na poszczególne pytania udzieliły wyodrębnione grupy respondentów. Starano się określić tok myślenia badanych i tym samym wiarygodność ich wiedzy. Wyniki badań pokazały, że nieznaczna większość badanych potrafi zidentyfikować mutyzm wybiórczy na podstawie objawów. Większość tych osób potrafi wskazać najważniejszy objaw (wybiórczość mówienia), natomiast objawy towarzyszące wybiórczości mówienia zauważa z niesatysfakcjonującą częstością. Ponad 80% badanych zaleciłoby w konsultację z psychologiem lub pedagogiem albo wizytę w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej. Jest to zadowalający wynik, ponieważ konsultacja dziecka z odpowiednim specjalistą umożliwia przeprowadzenie diagnozy i wdrożenie działań terapeutycznych. Znaczna część badanych, którzy podejrzewali mutyzm, potrafiłaby w zakresie pracy nauczyciela wprowadzić działania poprawiające komfort i wspierające rozwój dziecka. Wśród osób, które zidentyfikowały mutyzm wybiórczy oraz tych, które nie wspomniały o nim w swoich odpowiedziach, podobny odsetek deklaruje, że czerpie wiedzę ze studiów. Mniej niż 1/3 badanych udzieliła najpełniejszej odpowiedzi w toku całego badania. Wyniki pokazują, że mimo świadomości występowania mutyzmu wybiórczego u nieznacznej większości badanych, wiedza znacznej części studentów na temat objawów, procedur postępowania diagnostycznego i działań w zakresie pracy nauczyciela jest niepełna lub nieusystematyzowana. Należy więc zadbać, by w programach studiów kierunków pedagogicznych polskich uczelni wyższych znalazły się treści dotyczące charakterystyki zaburzeń emocjonalnych i behawioralnych w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

The aim of the study is to determine the level of knowledge of students of the last years of pedagogical studies about selective mutism - basic symptoms, possible ways of proceeding in case of noticing them, ways of influencing within the scope of the teacher's work. The aim is also to determine the sources of knowledge of the respondents. The group of respondents consisted of fifty students. An online questionnaire survey was conducted. The proper part of the questionnaire consisted of a case study of a fictional girl with selective mutism and five open-ended questions. The study was constructed in such a way that the respondents did not know what disorder it concerns - so the case study along with the questions was a puzzle to be solved. Thanks to this form, it was possible to determine the actual knowledge of the respondents and the way it was used in practice. After getting acquainted with the answers given by the respondents, thematic categories were distinguished. Then, an analysis was carried out of the answers to particular questions given by separate groups of respondents. Efforts were made to determine the way of thinking of the respondents and thus the credibility of their knowledge. The results of the study showed that a slight majority of respondents can identify selective mutism based on symptoms. Most of these people are able to identify the most important symptom (selective speaking), while the symptoms accompanying selective speaking are noticed with unsatisfactory frequency. Over 80% of the respondents would recommend consultation with a psychologist or pedagogue, or a visit to the Psychological and Pedagogical Counseling Centre. This is a satisfactory result, because the child's consultation with an appropriate specialist enables diagnosis and implementation of therapeutic measures. A significant part of the respondents who suspected mutism would be able to introduce activities improving comfort and supporting the child's development in the teacher's work. Among people who identified selective mutism and those who did not mention it in their answers, a similar percentage declare that they gain knowledge from studies. Less than 1/3 of the respondents gave the most complete answer during the entire survey. The results show that despite the awareness of selective mutism in a small majority of respondents, the knowledge of a significant part of students about symptoms, diagnostic procedures and activities in the field of teacher's work is incomplete or unsystematized.