The American Christian Right, judicial review, and the exploitation of religious passions : a plexus of interrelations

The American Christian Right, Judicial Review, and the Exploitation of Religious Passions: A Plexus of Interrelations The tension between democratic principles and religious doctrines has long been a subject of scholarly inquiry. In recent years, when “religion is back with a vengeance” and there are serious religious overtones of the current illiberal upsurge, the issue of exploitation of religious passions for political ends requires renewed and sustained scholarly attention. Therefore, political efforts and successes of Christian Right in the United States should be a major contemporary field of inquiry, especially if one considers the rivalry between the constitutional order and the religious one, and also the faith-based reality divide within the American society. This article explores hidden sources of the exploitation of religious passions in the U.S. constitutional practice in four periods: 1) after the Civil War, when religiously reinforced social conservatism developed in the South; 2) in the 1950s and 1960s, when the business elite and conservative clergymen promoted the role of religion in public life in order to fight the New Deal political order; 3) in the 1970s and 1980s, when the Republican Party formed an alliance with conservative Christians; 4) in the Donald Trump’s era which culminated in the U.S. Capitol attack of 2021. I argue that these periods had two common features: the racist basis and the U.S. Supreme Court’s involvement in the power struggles. I suggest that a peculiar symbiotic relation has developed between the Supreme Court and the Christian Right and I also discuss three possible jurisprudential effects of this relation: the enhanced legitimacy of the Supreme Court in religious affairs; the Supreme Court as a channel of institutional access of churches and religious groups to policy making; and also some unintended consequences of infusing the law with ideas rooted in illiberal social order.

Amerykańska chrześcijańska prawica, sędziowska kontrola prawa i instrumentalizacja potrzeb religijnych − splot zależności Nasilenie antyliberalnego trendu w polityce światowej zwiększa konieczność badania relacji pomiędzy religią a konstytucyjną demokracją liberalną, z powodu wykorzystywania religii do zaostrzania sporów społecznych. Konkurują ze sobą dwa porządki władzy: religijny i konstytucyjny, ponadto występuje zjawisko opartego na wierze rozziewu względem rzeczywistości. Artykuł poświęcony jest ukazaniu ukrytych źródeł instrumentalizacji potrzeb religijnych w praktyce konstytucyjnej USA w czterech wyróżnionych okresach: po wojnie secesyjnej, kiedy na Południu rozwinął się utrwalany religijnie obyczajowy konserwatyzm; w dekadach 1930.-1950., kiedy elity biznesowe podsyciły religijną kontrreakcję na reformy społeczne; w dekadach 1970.-1980., kiedy doszło do zawarcia sojuszu politycznego między Partią Republikańską a konserwatywnymi chrześcijanami; a wreszcie w erze Donalda Trumpa, której kulminacją był atak tłumu na Kapitol. Argumentuję, że w okresach tych występowały dwie wspólne cechy: rasistowska podstawa oraz zaangażowanie Sądu Najwyższego w zmagania o władzę. Następnie rozwijam wątek symbiotycznej relacji między chrześcijańską prawicą a Sądem Najwyższym prowadzącej do trzech możliwych skutków orzeczniczych: zwiększenia legitymacji Sądu w sprawach religijnych; wykorzystania Sądu jako kanału instytucjonalnego dostępu kościołów i grup religijnych do procesu podejmowania decyzji politycznych; i wreszcie niezamierzonych konsekwencji wypełniania systemu prawnego ideami wywodzącymi się z nieliberalnego porządku społecznego.