Serbian and Croatian Lexical Material in Evliya Çelebis "Book of Travels" (17th Century)

Niniejsza praca skupia się na omówieniu serbskiego i chorwackiego materiału wyrazowego zawartego w „Księdze podróży” Evliyi Çelebeigo, siedemnastowiecznego osmańskiego podróżnika. W trakcie swoich wypraw uważnie obserwował nowe miejsca i ludzi, a następnie notował swoje spostrzeżenia. Oprócz informacji dotyczących historii i kultury odwiedzanych miejsc, zbierał także próbki językowe. Mając wykształcenie oraz dobry słuch był w stanie dobrze oddawać w swoich notatkach usłyszane obce dla siebie wyrazy. Materiał językowy zebrany przez Evliyę Çelebeigo został opracowany przez Roberta Dankoffa w "An Evliya Celebi Glossary. Unusual, Dialectal and Foreign Words in the Seyahat-name". Oprócz rozdziału opisującego postać Evliya Celebiego i jego dzieło, praca zawiera także wiadomości dotyczące historii leksykografii serbskiej, chorwackiej i bośniackiej. Najobszerniejszą częścią pracy jest jednak dokładna analiza leksemów serbskich, chorwackich i bośniackich. Dzięki niej można dostrzec i opisać zjawiska występujące przy adaptacji wyrazów z obcego języka (w tym przypadku serbskiego, chorwackiego lub bośniackiego) do rodzimego – w tym przypadku tureckiego. Opisane są występujące w omawianych wyrazach zjawiska fonetyczne, leksykalne, graficzne i morfologiczne.

This thesis focuses on discussing the Serbian and Croatian lexical material found in the "Book of Travels" by Evliya Çelebi, a seventeenth-century Ottoman traveler. During his journeys, he closely observed new places and people, recording his observations. In addition to information about the history and culture of the places he visited, he also collected linguistic samples. With his education and keen ear, he was able to accurately note unfamiliar words he heard in his records. The linguistic material collected by Evliya Çelebi was compiled by Robert Dankoff in "An Evliya Celebi Glossary: Unusual, Dialectal, and Foreign Words in the Seyahat-name”. Apart from the chapter describing Evliya Çelebi and his work, this thesis also contains information about the history of Serbian, Croatian, and Bosnian lexicography. However, the most extensive part of the thesis is the analysis of Serbian, Croatian, and Bosnian lexemes. This analysis allows us to observe phenomena that occur during the adaptation of words from a foreign language (in this case, Serbian, Croatian, and Bosnian) into the native Turkish context. The described phenomena include phonetic, lexical, graphic, and morphological aspects present in the discussed words.