"A może wejść z moją książką w układy" : "Literatura" Wiktora Woroszylskiego jako opowieść o tworzeniu, a zarazem historia twórczości

W artykule zanalizuję autofikcyjną powieść Wiktora Woroszylskiego "Literatura" (1977) pod kątem rządzącej nią nadrzędnej zasady autopoietycznej. Interesuje mnie wielowymiarowość realizacji tej zasady: na poziomie omawiania i performowania procesu twórczego "in statu nascendi"; prowadzenia przez pierwszoosobowego narratora, tożsamego z autorem i bohaterem, rozważań na temat okoliczności powstawania i recepcji tekstów napisanych przez Woroszylskiego; włączania innych jego utworów do powieści na zasadzie cytatu lub kryptocytatu. Omówię problem w kontekście procesu twórczego, rozumianego szerzej niż zapisywanie, obejmującego czynności od konceptualizacji dzieła, przez jego tworzenie i przetwarzanie, ingerencję cenzury, po moment spotkania autorskiego. Problematyzowanie własnej twórczości przejawia się w powieści za pomocą narracji oscylującej między rzeczywistością a fikcją ("ja" sylleptyczne, metalepsa), lub poprzez konkretne działania na tekście (zabiegi autointertekstualne, gest wyboru). Ta druga kwestia rodzi pytania o status przytaczanych tekstów literackich oraz o to, w jaki sposób współtworzą one historię procesu twórczego, wykraczając poza ramy powieści i stając się historią twórczości. Odpowiem na pytanie, w jaki sposób tak ukształtowana powieść wpisuje się w uwarunkowania artystyczne (nawiązania do "noveau romain", postmodernizm) i historyczne (strach przed autorską nieobecnością, kwestia cenzury i problemów wydawniczych, stosowanie autocenzury) obecne w drugiej połowie lat 60.