Muzyka w "Martwej pasiece" Jarosława Iwaszkiewicza

The article is another attempt to deal with the problem of so-called "musicality" of the story Martwa pasieka by Jarosław Iwaszkiewicz. The main question under discussion is how much the narrative of the story is connected with Sonata for solo piano by Igor Stravinsky. The proposed conclusions are based on the findings of Józef Opalski, who has noticed the general connection between the idea of the sonata and the story by the Polish writer, and Maria Woźniakiewicz-Dziadosz who superimposed the model of a sonata form and the type of twelve-tone music over the story. These research suggestions are a point of departure to the discussion on the literary way of realization of the musical method of "separate sounds" composition, connected by Iwaszkiewicz, in the foreword to the story, with the Russian composer’s sonata. The main subject of the study are literary strategies intended to make the narrative similar to the musical manner of composition.

Artykuł jest kolejną próbą zmierzenia się z problemem tzw. "muzyczności" opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza Martwa Pasieka. Podstawowe rozważane tu pytanie dotyczy tego, w jakim stopniu narracja opowiadania wiąże się z Sonatą na fortepian solo Igora Strawińskiego. Zaproponowane rozstrzygnięcia bazują na ustaleniach Józefa Opalskiego, dostrzegającego ogólny związek między ideą sonaty a utworem polskiego pisarza, oraz Marii Woźniakiewicz-Dziadosz, nakładającej na opowiadanie model formy sonatowej oraz typ muzyki dwunastotonowej. Te propozycje badawcze stanowią punkt wyjścia do rozważań na temat literackiego sposobu realizacji muzycznej metody kompozycji "przez osobne dźwięki", którą Iwaszkiewicz w przedmowie do opowiadania wiąże z sonatą rosyjskiego kompozytora. Przedmiotem badania są głównie strategie literackie, służące upodobnieniu narracji do muzycznego sposobu kompozycji.