"More ruptures" : the reception of the works by Cyprian Norwid in the years 1905-1910

W artykule podjęto zagadnienie recepcji twórczości Cypriana Norwida w latach 1905-1910 w perspektywie starcia tradycji z nowoczesnością. Spór ujawnia się zarówno w pisarstwie autora, jak i w komentarzach publicystów, choć punktem odniesienia są różne wartości. Odkrywaniu Norwida w Młodej Polsce towarzyszy entuzjazm, wobec którego rodzą się postawy opozycyjne. Na materiał badawczy złożyły się prace nieczęsto przywoływane w kontekście badań nad młodopolską recepcją twórczości poety, a także wypowiedzi cenionych interpretatorów jego dzieł. Publicyści na początkowym etapie szczególną uwagę przywiązują do biografii odrzuconego przez współczesnych pisarza, wchodząc w polemikę z krytykami i historykami, którzy umniejszają wartość dorobku Norwida. Zainteresowanie sylwetką pisarza stopniowo przeradza się w refleksję na temat współbrzmienia stylu i wymowy jego utworów z twórczością przedstawicieli Młodej Polski. Ostatnim etapem jest krytyczna i aktywna lektura dorobku literackiego poety. Analiza poszczególnych wypowiedzi wskazuje na stałą aktualność Norwidowskiej diagnozy epoki, w której "jest więcej rozłamań, niźli dokończeń", "więcej roztrzaskań, niźli zamknięć". Opis nakładających się na siebie przełomów wyostrza różnice pomiędzy artystycznymi nurtami lub wskazuje na ich podobieństwo.

The article describes the reception of the works by Cyprian Norwid in the years 1905-1910 in the perspective of a clash between tradition and modernity. The dispute becomes evident both in the author's writings as well as commentaries made by publicists, although the reference point consists in different values. Discovering Norwid in Young Poland (Młoda Polska) is accompanied by enthusiasm towards which opposing attitudes come into life. Analyzing particular statements indicates the constant topical character of Norwid’s diagnosis of the epoch in which "there are more ruptures than endings," "more shattering than closings." The description of overlapping turns emphasizes the differences between the artistic ideas or indicates their similarities.