Tytuł pozycji:
Potencjał węglowodorowy jednostki skolskiej polskich Karpat fliszowych
W pracy przedstawiono charakterystykę geochemiczną potencjalnych skał macierzystych rozpoznanych w utworach fliszowych jednostki skolskiej. Na podstawie wyników badań geochemicznych obejmujących analizę ilościową i jakościową substancji organicznej zawartej w czterech wydzieleniach litostratygraficznych, obliczono jednostkowy kumulatywny potencjał węglowodorowy. Znaczny postęp w rozwoju technik analitycznych i aplikacja ich w interpretacji geochemicznej umożliwiły charakterystykę pełnych profili wierceń, z uwzględnieniem efektywnych miąższości serii macierzystych. Wyniki badań uzyskano z próbek rdzeniowych i okruchowych, analizowanych głównie w IGNiG w oparciu o własną aparaturę analityczną. Obliczenia prowadzono dla wybranych 16 odwiertów, które reprezentowały jednostkę skolską, podzieloną z uwagi na budowę tektoniczną, na grupy fałdów: birczańskich, synkliny odwodowej, depresję strzyżowską i grupę fałdów rybotyckich. Dla tych 4 wydzieleń tektonicznych określono zdolność do generowania węglowodorów wraz z oceną poziomu dojrzałości termicznej i oceną genetyczną. Przedstawiono sposób rekonstrukcji pierwotnej zasobności w substancję organiczną. Do bilansowania całkowitej ilości TOC na dowolnym etapie ewolucji termicznej, wykorzystano model Coolesa, łącząc wyniki badań pirolitycznych z poszczególnymi składowymi kerogenowej substancji organicznej. Końcowym elementem pracy jest ranking stref macierzystych jednostki skolskiej. Główny udział w generowaniu węglowodorów w jednostce skolskiej należy przypisać utworom menilitowym wykształconym w facji łupków ilastych lub marglistych, zalegających we wschodniej i centralnej części jednostki skolskiej oraz szarym i czarnym łupkom spaskim z grupy fałdów birczańskich. W zakresie potencjału węglowodorowego grupa fałdów rybotyckich, reprezentowana głównie przez warstwy inoceramowe o dużej miąższości, odznacza się niską zasobnością w substancję organiczną, w której dominuje III typ kerogenu o niskiej dojrzałości termicznej, odpowiadającej procesom przemian niskotemperaturowych. Grupa fałdów rybotyckich ma najniższy wśród obliczonych kumulatywny potencjał węglowodorowy SPI. W rankingu stref macierzystych jednostki skolskiej najlepszą pozycję zajmują rejony z dobrze rozwiniętą serią menilitową w grupie fałdów synkliny odwodowej i fałdów birczańskich. W depresji strzyżowskiej wysoką pozycję w tym rankingu zajmują warstwy menilitowe w profilach wierceń Żyznów-8 i Frysztak-3.
This paper contains the geochemical characteristic of source rocks, which were identified in Flysch Carpathian of the Skole Unit. Based on geochemical results which included the quantitative and qualitative analysis of organic matter found four lithostratigraphic levels, the Source Potential Index (SPI) was calculated. Huge progress in analytic technique and their application to geochemical interpretation made that it was possible to characterize the whole profiles of wells, taking into consideration also the effective thickness of source rocks. The results of examinations were obtained from core and cutting samples, which are mostly analyzed in the Oil & Gas Institute, using its own analytic apparatus. Calculations included geochemical data from 16 wells, which represent the Skole Unit. Taking into consideration the tectonic construction, the Skole Unit was divided into four groups of folds. For those four tectonic groups the ability to hydrocarbon generation, valuation of thermal maturity level and genetic qualification were done. The way of reconstruction the primary abundance of organic matter has been presented. The whole amount of TOC on any stages of thermal evolution was equalized using the Cooles' Model. The last element of this paper is the ranking of source rocks in the Skole Unit. It has been proved, that Menilite Beds (argillites and marls) recognized in east and central part of the Skole Unit and grey and black Spas Beds (birczanskie fold) have the meaning of the greatest importance in generation the hydrocarbons in the Skole Unit. The group of Rybotycze folds, which is mostly represented by big thickness Inoceramus Beds, is characterized by low abundance of organic matter in the range of the hydrocarbon potential. The III type of kerogen of low thermal maturity, typical for low-temperature processes, predominates in above-mentioned organic substance. The group of Rybotycze folds has the lowest (from all, which have been studied) cumulative hydrocarbon potential (SPI). In the rank of source rocks of the Skole Unit the top place belongs to the regions with highly developed Menilite beds in the group of Synklinal Bordier and Birczanskie folds.
