Wybrane zagadnienia reologicznego zachowania się drutów ze stopu AlMgSi w warunkach zmiennego naprężenia i temperatury

Przedstawiono wyniki badań procesu pełzania drutów ze stopu AlMgSi gat. 6201 przeznaczonego do produkcji przewodów napowietrznych linii elektroenergetycznych. Głównym celem badań jest eksperymentalna analiza reologicznego zachowania się materiału w warunkach zmiennego, a zwłaszcza ujemnego gradientu naprężenia i temperatury. Stwierdzono, że druty ze stopu AIMgSi podlegają zasadzie nieaktywności reologicznej jeśli zostaną podczas pełzania poddane odciążeniu, przy czym długość tzw. " czasu martwego " zależy od historii reologicznej materiału, wartości naprężenia początkowego oraz wielkości i prędkości jego spadku. Uzyskane wyniki badań poddano analizie pod kątem ich wykorzystania sterowania obciążalnością prądową linii. Wyprowadzono uogólnioną postać funkcji pełzania oraz naprężeniowo-temperaturowy ekwiwalent reologiczny.

---

An increasing need for power collection throughout the world constrains searching for optimum solutions concerning the possibility of dynamic steering of the current capacity. This is where a necessity for a research on a model describing a mechanical-rheological-thermal reaction of an overhead conductor to variable conditions of its work originates from. A model requires experimental information including: 1- A set of specific laboratorial characteristies of wires and conductors defining its actual exploitation potentiality and in particular material's rheological reaction to variable stress and temperature. 2- A set of actual parameters of conductor' s work which are obtained thanks to sophisticated techniques of monitoring a line's work. One of such techniques is an American monitoring system CAT-1 which allows to define a conductor's temperature on the basis of momentary pulling force and climatic conditions. The article treats about the results of a research on a creep process of AlMgSi (of the sort 6201) wires and conductors assigned for the production of overhead electro energetic lines. The main aim of the research is an experimental analysis of a material's rheological behaviour in conditions of variable and in particular negative stress and temperature gradient. It has been stated that AlMgSi wires undergo the rheological inactivity principle if they are subjected to unloading during a creeping process, taking into consideration that the length of a so-called "dead time" depends on a material's rheological history, initial stress magnitude and the rapidity of its decrease. After implementing stress' negative gradient during a process of creeping two ways of material's behaviour have been stated: momentary pause of a creep deformation connected with a new material's thermodynamic state as well as a back stress connected with a temporary change of material's elasticity module. The results of the research underwent an analysis devoted to the steering of a current capacity. A generalized function of a creeping stress-temperature rheological equivalent was brought out. A literature analysis of the research on a creeping process in conditions of variable stress, taking into account stress' negative gradient was brought through.