Wodór w warstwach wierzchnich smarowanych węzłów ślizgowych.

Węglowodory znajdujące się na powierzchni metali będących dobrymi katalizatorami (żelazo, nikiel, srebro, platyna, pallad) ulegają dysocjacyjnej chemisorpcji, skutkiem czego uwolniony wodór może dyfundować w głąb ich warstw wierzchnich powodując charakterystyczne zmiany ich właściwości. Badano wpływ czasu oddziaływania warstwy oleju smarowego na ilość wodoru dyfundującego do warstwy wierzchniej stalowych próbek. Ze wzrostem czasu kontaktu oleju z powierzchnią próbek rosła zawartość wodoru. Podczas reakcji w warstwie stykającej się z powierzchnią metalu zachodzą zmiany w strukturze węglowodorów, które są obserwowalne przy zastosowaniu bardzo czułej detekcji określającej skład oleju. Badania w podczerwieni widm olejów i smarów mineralnych, po kontakcie z powierzchnią stalowych opiłków wykazały istotne zmiany wywołane przez dysocjacyjną chemisorpcję węglowodorów.

---

Hydrocarbons included in lubricants submitted dissociation chemisorptions as a result of catalytic action of some metals and oxides, which cause released hydrogen penetration into surface layers. Hydrogen locates near structure defects and surface dislocations and cause characteristic changes of surface layers properties which can be observed as changes in damping coefficient and shear modulus of covered with lubricant samples. An influence of lubricant time of contact with steel samples on hydrogen contents in the smaples was investigated. An increase of lubricant time of contact caused higher hydrogen contents. This influence of a lubricant on properties of surface layers is still insufficiently recognised. The method of investigation of damping coefficient and shear modulus of lubricated specimen can be a good supply of traditional tribological tests. The use of this method for tribological purposes was undetaken firstly in Technical University of Gdańsk in 1993. As the result of strains caused by external torque moment new process of hydrogen and dislocations action occurred which is responsible for damping coefficient increase and shear modulus changes. The changes of damping coefficient and shear modulus can have direct relation to tribological properties of surface layers.