Wpływ pochodzenia i terminu stosowania osadów ściekowych na właściwości gleby i zawartość w niej metali ciężkich

Badania prowadzono w doświadczeniu wazonowym, obejmującym 7 obiektów nawozowych w dwóch seriach - jedna seria założona została jesienią 2000 roku, a druga (o takim samym schemacie) wiosną 2001 I roku. Schemat nawożenia: A - kontrola, bez nawożenia; B - NPK mineralne; C - obornik; D - osad z biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków garbarskich; E - osad z chemicznej oczyszczalni ścieków garbarskich; F - osad z biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków komunalnych w Niepołomicach; G osad z biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków komunalnych w Krzeszowicach. Dawki nawozów organicznych obliczono w oparciu o zawartość w nich azotu. Dawki podstawowych składników nawozowych były jednakowe we wszystkich obiektach (poza kontrolą) i wynosiły 1,2 g N, 1,8 g P (zastosowano na 3 lata) i 1,4 g K. wazon-l. Rośliną testową w pierwszym roku badań była kukurydza odmiany 'KOKA'. Po zbiorze roślin pobrano próbki gleb z każdego obiektu, w których oznaczono podstawowe właściwości fizykochemiczne oraz zawartość metali ciężkich. Osady ściekowe spowodowały zmniejszenie zakwaszenia gleb, co przejawiało się zmniejszeniem wartości kwasowości hydrolitycznej i wzrostem wartości pH. W wyniku zastosowanych materiałów organicznych nastąpiło podwyższenie zawartości materii organicznej. Osady ściekowe pochodzenia komunalnego nie miały nadmiernych zawartości metali ciężkich. Jedynie osad pochodzący z biologiczno-mechanicznej oczyszczalni ścieków garbarskich miał podwyższoną zawartość chromu. Z tego też powodu całkowita zawartość tego metalu zwiększyła się wyraźnie w glebie pobranej z obiektu, w którym osad ten został zastosowany. Na właściwości gleby korzystniej działały osady zastosowane w pierwszym (jesiennym) terminie niż na wiosnę.

---

The investigations were conducted as a pot experiment comprising 7 treatments in two series one set up in autumn 2000, the other (with the same design) in spring 2001. The experimental design: A - untreated control; B - mineral NPK; C - farmyard manure; D - sludge from biological-mechanical tannery sewage treatment plant; E - sludge from chemical tannery sewage treatment plant; F - sludge from biologicalmechanical municipal sewage treatment plant at Niepołomice; G - sludge from biological-mechanical municipal sewage treatment plant at Krzeszowice. Organic fertilizer doses were calculated on the basis of their nitrogen contents. Doses of basic fertilizer components were identical on all treatments (except the control) and were 1.2 g N, 1.8 g P (applied for three years) and 1.4 g K . pot -1. Maize, 'KOKA' cv., was the tested plant in the first year. After the plant harvest soil was sampled on all treatments and the physico-chemical properties and heavy metal concentrations were assessed. Sewage sludge caused apparent decrease in the soil acidification visible as lowered hydrolytic acidity and increased pH. In result of applied organic materials the contents of organic matter and nitrogen increased. Municipal sewage sludge did not contain excessive heavy metal concentrations. Only the sludge from biological-mechanical tannery sewage treatment plant revealed increased chromium concentrations. For that reason total contents of this metal visibly increased in the soil sampled from the treatment where the sludge was used. Sludge applied in autumn acted more positively than used in spring.