Wpływ stężenia podfosforynu sodowego na właściwości elektrolitycznych powłok cynkowo-niklowych

Elektrolityczne powłoki stopowe Zn-Ni-P otrzymywano w warunkach galwanostatycznych na podłożu stali węglowej (St3S). Badano wpływ stężenia podfosforynu sodowego (NaH2PO2) w kąpieli galwanicznej na morfologię, skład fazowy, powierzchniowy skład chemiczny oraz odporność korozyjną powłok Zn-Ni-P. Porównywano właściwości otrzymanych powłok Zn-Ni-P z właściwościami Zn-Ni. Badania strukturalne powłok wykonano metodą dyfrakcji promieni rentgenowskich, stosując dyfraktometr firmy Philips oraz promieniowanie lampy CuK. Morfologię oraz powierzchniowy skład chemiczny warstw stopowych określono za pomocą mikroskopu skaningowego JOEL JSH-6480 z przystawką EDS. Badania odporności korozyjnej prowadzono klasyczną metodą Sterna. Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że stężenie podfosforynu sodowego w kąpieli galwanicznej do otrzymywania elektrolitycznych powłok Zn-Ni wpływa na morfologię powierzchni, skład chemiczny oraz ilościowy fazowy osadzanych powłok. Ze wzrostem stężenia podfosforynu sodowego w kąpieli galwanicznej od 0,001 M do 0,01 M wzrasta zawartość fosforu w powłoce od 1,1 % at. do 4,5 % at., przy równoczesnym wzroście tendencji do ograniczenia anomalii osadzania cynku w obecności niklu. Wyniki badań odporności korozyjnej wykazały, że obecność fosforu w powłokach cynkowo-niklowych poprawia odporność korozyjną powłok Zn-Ni. Spośród badanych powłok, najwyższą odporność korozyjną wykazała powłoka osadzona z kąpieli galwanicznej zawierającej 0,001 M NaH2PO2.

---

Zn-Ni-P coatings were deposited under galvanostatic conditions on steel (St3S) substrate. The influence of NaH2PO2 concentration in a bath on the surface morphology, chemical and phase composition and the corrosion resistance of these obtained Zn-N-i-P layers, was investigated. The properties of Zn-Ni-P coatings were compared to the properties of electrolytic Zn?Ni coating. Structural investigations were performed by the X-ray diffraction (XRD) method using a Philips diffractometer and the CuK- radiation. The surface morphology and chemical composition of deposited coatings were studied using a scanning electron microscope (JEOL JSM-6480). Electrochemical corrosion resistance investigations were conducted by classical Stern method. On the basis on this research, was exhibited that the concentration of sodium hypophosphite in the plating bath for the preparation of electrolytic Zn-Ni coatings influences on surface morphology, chemical and quantitative phase composition of deposited coatings. With increase in concentration of sodium hypophosphite in the plating bath from 0.001 M to 0.01 M increases phosphorus content in the Zn?Ni?P coatings from 1.1 % at. to 4.5 % at., while the tendency to reduce the anomalous zinc?nickel deposition, increases. The corrosion resistance tests showed that the presence of phosphorus improves the corrosion resistance of Zn-Ni coatings. The Zn-Ni-P coating deposited from the electroplating bath containing 0.001 M NaH2PO2 shows the highest corrosion resistance among the tested coatings.