Ewolucja struktury w wyciskanych hydrostatycznie stopach aluminium (AlCu4ZrO,5, AlZn6Mg3CuZr)

W artykule przedstawiono wyniki badań dwóch stopów aluminium: AlCu4ZrO,5 oraz AlZn6Mg3CuZr, wyciskanych hydrostatycznie. Próbki odkształcano w zakresie odkształceń ę = 1,39-2,4 z prędkością e = 7,41 x 101-3,84x102 s-1. Na tak odkształconych materiałach przeprowadzono badania struktury oraz statystyczną analizę utworzonych w mikrostrukturze mikropasm. W strukturze obu materiałów obserwowano liczne pasma ścinania, które widoczne są jako cienkie linie przecinające granice ziaren. Badania za pomocą transmisyjnego mikroskopu elektronowego wykazały występowanie mikropasm o dużej dezorientacji względem osnowy. Stwierdzono również wzajemnie przecinanie się mikropasm, co prowadziło do podziału materiału na zukosowane równoległoboki, a w konsekwencji do ujednorodnienia struktury. Ustalono, że proces wyciskania hydrostatycznego może być efektywną metodą rozdrobnienia struktury. W stopie AlZn6Mg3CuZr po odkształceniu fi = 2,4 średnia szerokość mikropasm d wynosiła około 100 nm, natomiast w stopie AlCu4ZrO,5 - około 120 nm.

---

The results of two aluminium alloys: AlCu4Zr0.5 and AlZn6Mg3CuZr deformed by hydrostatic extrusion process were presented in this article. The samples were deformed at the strain rate of e = 7.41x101-3.84x102 s-1 and in the rangę of true strains fi = 1.39-2.4. After the deformation process, using an optical and electron microscopy, the samples were investigated. Also the statistical analysis of the selected microstructure elements, such as microbands formed in the microstructure were performed. In the structure of both alloys numerous shear bands were observed. They are shown as a thick lines crossing a grain boundary (Fig. 1, 2) Investigation by means electron transmission microscope have shown numerous microbands of the large misorientation with respect to matrix (Fig. 3a). The intersections of the microbands, resulting in the division of the materiał into characteristic blocks and in conseąuence structure homogenizing were observed (Fig. 3b, c). After the deformation fi = 2.4, the lowest width of the microbands and the largest portion of the microbands with the width below d = 100 nm was obtained in the AlZn6Mg3CuZr alloy. It was shown that the microstructure of this material almost at 60% was transformed as nanomaterial (Fig. 4).