Pomiar składowej stycznej i normalnej siły oddziaływania między powierzchniami w procesie tarcia z uwzględnieniem adhezji

Tematem referatu jest zależność między adhezją a tarciem ślizgowym ciał metalicznych. Adhezję powodują siły oddziaływania między powierzchniami, zagadnienie tych sił było analizowane we wcześniejszych publikacjach autora. Dla weryfikacji uzyskanych wówczas wyników za planowano eksperyment, polegający na zmierzeniu sił, działających między czołowymi powierzchniami próbek cylindrycznych, wykonanych ze stali, polerowanych dla uzyskania adhezji. W tym celu zaprojektowano i wykonano stanowisko badawcze omówione w referacie. Badając zależność między tarciem a adhezją wykonano pomiary momentu skręcającego, powodującego zerwanie połączenia adhezyjnego, oraz pomiary siły oderwania próbek. Na podstawie uzyskanych danych wyliczono, stosując odpowiednie procedury, umowną wartość siły oraz współczynnika tarcia. Rejestrowane podczas eksperymentu wykresy momentu skręcającego oraz siły adhezji dostarczają informacji o zmianie tych parametrów w funkcji czasu. Uzyskane wyniki potwierdziły, zdaniem autora, przydatność urządzenia i zastosowanej metody pomiaru oraz rejestracji wyników do badań związków między tarciem a adhezją.

---

In the paper the role of adhesion in the process of friction has been discussed. It was noted that adhesion may constitute an important source of the resistance to motion, especially under dry friction condition. It was confirmed that for the benefit of the process uniformity it would be good to control friction and adhesion forces using the same friction pair. The layout of a test stand for a simultaneous measurement of these two values together with some preliminary results was presented.