Oznaczanie metodą PIXE i RBS pierwiastków śladowych we frakcjach ziarnowych pyłu emitowanego z kotłów energetycznych

W niniejszym opracowaniu przedstawiono wyniki badań składu frakcyjnego pyłów emitowanych z kotłów pyłowych w elektrowniach opalanych węglem kamiennym. Do oznaczenia składu frakcyjnego zastosowano impaktor kaskadowy, pozwalający na rozdzielenie pyłu w trakcie poboru próbki zapylonego gazu na frakcje o następujących równoważnych średnicach odcięcia: 0,38; 0,88; 1,9; 2,9; 6,3; 10,0 μm. W oparciu o uzyskane wyniki dotyczące składu frakcyjnego określono udziały masowe poszczególnych frakcji w emitowanym pyle. W pobranych próbkach pyta wykonano oznaczenia następujących pierwiastków śladowych; Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Zr, Sr, Pb, Br. W artykule przedstawiono metodę PIXE/RBS w zastosowaniu do oznaczania śladowych ilości metali w próbkach o niewielkiej masie. Przedstawiono przykładowe wyniki badań przeprowadzonych dla jednej z polskich elektrowni opalanej węglem kamiennym.

---

The paper presents the results of the research on particle sizc distribution of dust emittcd from dry-bottom boilers burning puWerized coal. A cascade impactor separated fly-ash particlcs into scvcn sizc fractions with the following equivalcnt acrodynamic diameters: 0.38; 0.88; 1.9; 2.9; 6.3; 10.0 μm. Cumulativc size-specific cmission factors were determined. In order to obtain some information on the tracę elements distribution in the fly-ash size-fraction concentration of Ti, V, Cr, Mn, Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Zr, Sr, Pb, Br was determined in the samplcs collcctcd. The elcmental analysis was performed by Proton Induccd X-Ray Emission Spcctroscopy. Smali mass loadings obtained from the cascadc impactor, which are often insufficient for other analytical methods, are wcll within the sensitivity rangę of the P1XE/RBS analysis. The results of the research concerning one of the domestie power stations arc presented as an cxamplc.