Wpływ temperatury na wytrzymałość i sprężystość skał

Z uwagi na podziemne zgazowanie węgla, składowanie odpadów nuklearnych czy pozyskiwanie energii geotermalnej, zmiany właściwości geomechanicznych pod wpływem temperatury, mają istotne znaczenie. W artykule przedstawiono badania zmian właściwości wytrzymałościowych i sprężystych karbońskich skał osadowych (iłowców i piaskowców), po działaniu temperatury z zakresu od temperatury pokojowej do 1000-1200 °C. Zmiany wielkości takich parametrów jak wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie, wytrzymałość resztkowa oraz moduł Younga E. określono w próbach jednoosiowego ściskania, przeprowadzonych w serwosterowanej maszynie wytrzymałościowej. Nowym zagadnieniem poruszanym w artykule jest zbadanie wpływu temperatury na wartość wytrzymałości resztkowej, która obrazuje nośność pokrytyczną skał. Do tej pory badania zmian parametrów pokrytycznych pod wpływem temperatury nie były realizowane w tego typu eksperymentach.

---

Because of the underground coal gasification, storage of nuclear wastes or acquiring of geothermal energy, the changes of geomechanical properties under the influence of temperature are of essential important. The article presents a study on changes in the strength and elasticity properties of carboniferous sedimentary rocks (sandstones and clay stones) under the impact of temperature ranging from a room temperature to 1000-1200 °C. Changes in the value of parameters such as uniaxial compression, residual strength and Youngs E modulus were determined in uniaxial compression tests, conducted in servo controlled testing machine. An issue discussed in the article consists in examination of the effect of temperature on the value of residual strength, which depicts post critical load capacity of the rocks. Up till now, the study of changes of post critical parameters under the impact of temperature were not carried out in this type of experiments.