Trietyloamina. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych poziomów narażenia zawodowego

Trietyloamina (TEA)jest silnie zasadową cieczą, stosowaną głównie jako katalizator w procesach polimeryzacji oraz środek emulgujący, np. dla barwników i pestycydów. Pary TEA o dużych stężeniach działają drażniąco na błony śluzowe oczu i górnych dróg oddechowych. W postaci roztworów związek działa silnie drażniąco na oczy i umiarkowanie drażniąco na skórę królików. W badaniach podprzewlekłych, 6-tygodniowe narażenie królików na TEA o stężeniu 210 - 414 mg/m3 powodowało zmiany zwyrodnieniowe w wątrobie, nerkach, mięśniu sercowym oraz nadżerki rogówki. Związek nie wykazywał działania mutagennego w teście Amesa i teście wymiany chromatyd siostrzanych. Nie ma danych na temat rakotwórczego działania TEA u zwierząt i u ludzi. Związek ten wchłania się z dużą wydaj¬nością w postaci par w drogach oddechowych oraz przez skórę w postaci roztworów. Na podstawie wyników badań epidemiologicznych osób narażonych zawodowo TEA wykazano odwracalne, przemijające zaburzenia widzenia, objawiające się osłabieniem ostrości widzenia i postrzegania kontrastu oraz zgrubieniem i obrzękiem rogówki, a także tworzeniem się podnabłonkowych mikrotorbieli - zaburzenie widzenia jest typowym objawem działania trietyloaminy u ludzi. Na podstawie wyników badań, dotyczących oceny narażenia na TEA w przemyśle, wynika, że objawy subiektywne i obiektywne zaburzenia widzenia występowały, gdy średnie stężenia TEA w powietrzu przekraczały 10 mg/m3. Na stanowiskach pracy, gdzie średnie stężenia wynosiły 4 i 5 mg/m , nie notowano objawów zaburzeń widzenia. Za podstawę ustalenia wartości NDS trietyloaminy przyjęto wyniki badań doświadczalnej oceny zaburzeń widzenia po inhalacyjnym narażeniu na TEA, wykonanej na 4 ochotnikach przez Janńnena i in. W 1999 r. Narażenie 4-godzinne na TEA o stężeniu 40,6 mg/m3 powodowało u wszystkich badanych subiektywne zaburzenie widzenia, obiektywne osłabienie ostrości widzenia i postrzegania kontrastu oraz zgrubienie, znaczny obrzęk rogówki i powstanie podnabłonkow^ch mikrotorbieli. Po narażeniu na TEA o stężeniu 6,5 mg/m3 subiektywne zaburzenia widzenia wystąpiły tylko u 2 osób, natomiast w rogówce wystąpiły tylko niewielkie zmiany. Po narażeniu na TEA o stężeniu 3 mg/mJ nie wykryto zmian w rogówce; nie wystąpiły też subiektywne zaburzenia widzenia. Proponujemy przyjęcie dla trietyloaminy wartości NDS na poziomie 3 mg/m3 jako stężenie średnie ważone 8-godzinnym czasem pracy. Ze względu na działanie drażniące proponujemy przyjąć za wartość NDSCh trietylo¬aminy, stężenie 9 mg/m3. Proponujemy także przyjąć wartość DSB na poziomie 28 mmol niezmienionego TEA w moczu pobranego przed zakończeniem pracy, w przeliczeniu na mol kreatyniny (25 mg TEA/g kreatyniny). Ze względu na fakt, że TEA u królików wchłania się z dużą wydajnością przez skórę, należy wprowadzić oznaczenie związku literami Sk.

---

Triethylamine (TEA) is a strong basic liquid used mainly as a catalyst in the polymerization process and as an emulsifying agent for dyes and pesticides. TEA vapours in high concentrations have an irritating effect on eye mucosa and upper airways. In the form of a solution the compound strongly irritates eyes and, moderately, rabbit skin. In semi-long term investigations, 6-week exposure of rabbits to TEA of 210-414 mg/nr’ concentrations results in degen-erative changes in the liver, kidneys, myocardium and cornea erosions. No mutagenic activity of the compound is observed in Ames’s test and sister chromatids exchange test. There is no data on TEA carcinogenic activity in animals and humans. The compound is well absorbed in the form of vapours in the airways and through skin as a solution. On the basis of epidemio-logic studies on subjects occupationally exposed to TEA reversible, temporary blurring of vision manifesting itself by deterioration of visual activity, perception of contrast sensitivity and increase of corneal thickness, corneal oedema as well as formation of subepithelial mi-crocysts were revealed. Blurred vision is a typical symptom of triethylamine effect on hu¬mans. In studies concerning the assessment of industrial exposure to TEA, subjective and objective symptoms of blurred vision were observed when mean TEA concentration in the air exceeded 10 mg/m3. On a work-stand, where mean concentrations were 4 and 5 mg/mJ blurred vision was not recorded. A TLV was established on the basis of an experimental evaluation of blurred vision after inhalatory exposure to TEA of 4 volunteers performed by Jarvinen et al., in 1999. Four-hour exposure to TEA of 40,6 mg/m3 concentration resulted in all the investigated subjects in subjective blurred vision, objective deterioration of visual activity and contrast perception, cornea thickening, significant corneal oedema as well as formation of subepithelial microcysts. After exposure to TEA of 6,5 mg/m3 concentration, subjective blurred vision was observed only in subjects, whereas changes in cornea were insignificant. TEA concentration of 3 mg/mJ did not cause any changes in cornea or subjective blurred vision. We suggest accepting a TLV for triethylamine on the level of 3 mg/mJ as mean concentration weighted with 8 h worktime. Due to the irritating action we suggest a concentration of 9 mg/m3 as a STEL value. We also suggest accepting a BEI value on the level of 28 mmol of TEA unchanged in urine collected before work completion in conversion to 1 mol of creatinine (25 mg TEA/g creatinine). Taking into consideration the fact that TEA in rabbits is very well absorbed through skin, the compound should be described with letters Sk.