Assessment of the residential space of a pre-industrial city. The example of Wrocław/Breslau in the 16th and 18th centuries

Social inequalities in cities had their spatial dimension already in pre-industrial times. The quality of living space in a historic city was influenced by various factors, such as distance from the city centre, proximity to infrastructure, access to water, trade routes, markets, as well as unfavourable or oppressive neighbourhoods. The value of the properties depended on their function, the structural condition of the buildings, the size of the structures and the plots. In this paper, we proposed a method to evaluate and valorise the residential space of a pre-industrial city based on an assessment of its use value. We carried out an exemplary analysis on the example of Wrocław, a medium-sized city in Central Europe. We used historical, archaeological, iconographic data and geospatial analyses developed in a geographic information system environment. We carried out the evaluation within individual factors for a city divided into building blocks for two periods – around 1550 and around 1750. By comparing the results for these two periods, we attempted to trace the changes that occurred as a result of the city’s development and historical events. The overall picture allowed us to create a characterisation of residential space across the city. We verified the method by comparing the results obtained with data from tax records. The result obtained is consistent with knowledge of the spatial distribution of wealth in the city, indicating that the model can be applied to the analysis of other cities where tax records have not been preserved.

---

Nierówności społeczne w miastach miały swój przestrzenny wymiar już w czasach przedindustrialnych. Na jakość przestrzeni mieszkalnej w mieście historycznym wpływały różne czynniki, takie jak odległość od centrum miasta, bliskość infrastruktury, dostęp do wody, szlaków handlowych, targowisk, a także niekorzystne lub uciążliwe sąsiedztwo. Wartość nieruchomości zależała od ich funkcji, stanu konstrukcyjnego budynków, wielkości budowli i działek. W artykule zaproponowaliśmy metodę oceny i waloryzacji przestrzeni mieszkalnej miasta przedindustrialnego opartą na ocenie jej wartości użytkowej. Przeprowadziliśmy analizę na przykładzie Wrocławia, średniej wielkości miasta w Europie Środkowej. Wykorzystaliśmy dane historyczne, archeologiczne, ikonograficzne i analizy geoprzestrzenne opracowane w środowisku systemu informacji geograficznej. Ocenę w ramach poszczególnych czynników przeprowadziliśmy dla podziału na kwartały dla dwóch okresów – około 1550 roku i około 1750 roku. Porównując wyniki dla tych dwóch okresów, podjęliśmy próbę prześledzenia zmian, jakie zaszły w wyniku rozwoju miasta i wydarzeń historycznych. Ogólny obraz pozwolił nam stworzyć charakterystykę przestrzeni mieszkalnej w całym mieście. Metodę zweryfikowaliśmy, porównując otrzymane wyniki z danymi z ewidencji podatkowych. Uzyskany wynik jest zgodny z wiedzą dotyczącą przestrzennego rozkładu bogactwa w mieście, co wskazuje, że model może być zastosowany do analizy innych miast, w których nie zachowała się dokumentacja podatkowa.