Ergonomiczne aspekty oddziaływania zobrazowania monitorowego na operatora systemów sterowania ruchem kolejowym

W artykule przedstawiono próbę ergonomicznej oceny graficznego interfejsu użytkownika systemów występujących na stanowisku operatorskim w centrum sterowania i kierowania ruchem kolejowym. Jako miarę jakości ergonomicznej zobrazowania monitorowego przyjęto stopień spełnienia wymagań normatywnych określających rozkład i kontrast luminancji oraz poziom obciążenia fizycznego, powodowanego realizacją zadań roboczych z jego wykorzystaniem. Pomiar luminancji przeprowadzono w odniesieniu do pojedynczego zobrazowania monitorowego oraz warstwy graficznego interfejsu systemów w obrębie całego stanowiska operatorskiego. Ponadto sprawdzono spełnienie wymagań dotyczących użycia koloru jako narzędzia skupienia uwagi. Jako miarę poziomu obciążenia fizycznego przyjęto stopień aktywności mioelektrycznej mięśnia okrężnego oka. W przeprowadzonych badaniach własnych zastosowano elektromiografię powierzchniową (sEMG). Zadania wzrokowe oraz warunki w jakich zostały przeprowadzone dobrano tak by odpowiadały warunkom środowiskowym w rzeczywistym centrum sterowania i kierowania ruchem kolejowym. Przeprowadzone badania własne pozwoliły na sformułowanie wniosków praktycznych.

---

The aim of this study is to present an attempt to ergonomic quality assessment of graphical user interface in systems localized at the operation station in train traffic control and management center. We assumed that the measure of ergonomic quality of visualization based on visual display unit (VDU) was assumed the level of compliance with applicable standards and the level of physical stress, caused by the execution of tasks working with its use. Luminance measurement was carried out for a single visualization based on visual display unit and for the graphical user interface layer of each systems mounted within the operation station in control center. Additionally we checked the level of compliance with requirements for usage of color as a visual factor used to focus the operator's attention. As a measure of physical stress, we adopted the myoelectrical activity level of orbicularis oculi response. As a measure of physical stress, we adopted the myoelectrical activity level of orbicularis oculi response. During our study we have used the surface electromyography (sEMG). Visual tasks and the measurement conditions was chosen to match the environmental conditions existing in the real train traffic control station.