Samostanowienie dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną we współczesnej Polsce – pozory czy rzeczywistość?

podstawowe znaczenia: (1) prawo pewnej zbiorowości, zwykle obywateli kraju do samorządności, (2) konstrukt osobisty dotyczący sprawowania kontroli nad własnym życiem. Wielu ludzi zakłada, że obecność niepełnosprawności intelektualnej wyklucza możliwość bycia osobą samostanowiącą. 130 Agnieszka Żyta Artykuł przedstawia wybrane perspektywy badawcze dotyczące samostanowienia osób z niepełnosprawnością intelektualną: psychoedukacyjną, ekologiczną i socjopolityczną. Opisuje czynniki intrapersonalne i środowiskowe wpływające na samostanowienie oraz kierunki zmian w perspektywie psychoedukacyjnej i socjopolitycznej, a także w podejściach do samostanowienia we współczesnej Polsce.

Self-determination can be understood in many ways. As a construct, it has two basic meanings: (1) the rights of a collective group, usually citizens of a country, to self-governance, and (2) a personal construct referring to having control over one’s life. Many people assume that the presence of an intellectual disability precludes a person from becoming self-determined. The article presents some research perspectives connected with the self-determination of people with intellectual disabilities, i.e. the psycho-educational, ecological and sociopolitical perspectives. It describes intrapersonal and environmental factors contributing to self-determination as well as the trends of changes in the psycho-educational and sociopolitical perspectives and in attitudes to self-determination in contemporary Poland.