„Jeszcze”. Jeszcze jeden przypis do wiersza Wisławy Szymborskiej

W artykule podjęto kwestię reinterpretacji wiersza Wisławy Szymborskiej „Jeszcze” w odniesieniu do jego dotychczasowych odczytań. Wiersz został także skonfrontowany z innym utworem polskiej noblistki, zatytułowanym „Transport Żydów 1943”. Wzięto pod uwagę warianty obydwu tekstów. Nowa propozycja interpretacyjna wiąże się ściśle z filologiczną analizą tekstu; pojawiają się także odwołania do dzisiejszego stanu wiedzy na temat Zagłady Żydów. Poetyka artykułu jest celowo ascetyczna i przy-tekstowa, gdyż autorka podąża tropem znakomitych poprzedników, dodając jedynie kolejny przypis do arcydzielnego wiersza Szymborskiej. Analizie poddano tytuł wiersza, kontekst gatunkowy, przemianę autorskiego idiomu poetki, intertekstualny potencjał utworu. W niektórych miejscach zasugerowano transakcentację interpretacyjną – przesunięcie akcentów jako konsekwencję, wynikającą ze stanu badań nad wierszem.

The article assumes a reinterpretation of Wisława Szymborska’s poem “Jeszcze” (“Still”) in reference it its previous readings. The poem is here also confronted with other piece by the Polish Nobel Prize winner entitled “Transport Żydów 1943” (“Transport of Jews 1943”). Variants of both texts are taken into consideration in the paper. The new interpretive proposal is closely linked with a philological analysis of text, and also includes references to the present-day state of art in the Shoah. The poetics of the article is intentionally ascetic and by-textual since the author follows the paths of superb predecessors, adding merely another note to Szymborska’s poetic masterpiece. The analysis also includes the poem’s title, its literary genetic context, the transformation of the poetess’ own idiom, and the piece’s intellectual potential. In a few places the paper suggests interpretive transaccentuation, i.e. shift of stresses as a consequence resulting from the state of art in the poem.