Między oczekiwaniami a efektami. Analiza skutków regulacji ex post jako instrument w procesie legislacyjnym

Celem prawodawcy jest, aby ustanowione przez niego prawo wywoływało zamierzone efekty społeczne i ekonomiczne. Istnieje niekwestionowana potrzeba ewaluacji stanowionego prawa, dokonywania rzetelnej analizy rzeczywistych efektów regulacji, choć stosunkowo niechętnie tego typu mechanizmy oceny są wdrażane przez prawodawców. Trudniejsze i bardziej dyskusyjne jest natomiast znalezienie satysfakcjonujących metod i instrumentów, za pomocą których należy prowadzić miarodajne badania efektywności regulacji prawnych. Niniejszy tekst poświęcony jest przedstawieniu pewnych rozwiązań dotyczących procedur i kryteriów w zakresie analizy skutków regulacji prawnych, modelowych warunków takiej oceny oraz przedstawienia polskiej regulacji i praktyki w tym zakresie.

The obvious goal of any legislator is establishing the intended social and economic effects with the law. Therefore, there is an unquestionable need to evaluate the law, to make a thorough analysis of the actual effects of regulation, although relatively reluctantly these types of assessment mechanisms are implemented by lawmakers. However, it is much more difficult and more debatable to find satisfactory methods and instruments that should be used to conduct meaningful research into the effectiveness and efficiency of legal regulations. This text concerns some procedures and criteria in the field of analyzing the effects of legal regulations in comparative perspective and presents model conditions of such an assessment, as well as Polish regulations and practices in this area.