„Czy otchłań potrzebuje języka?”. Głosy zza grobu

Spoon River Anthology, arcydzieło Edgara Lee Mastersa z 1915 roku, stwarza na naszych oczach mikrokosmos fikcyjnego miasteczka amerykańskiego Midwestu. Nie jest to antropologiczna panorama, czy zapis socjologiczny. To teksty przypominające raczej wnikliwe fotograficzne portrety, które próbują wydobyć na jaw osobność, wyjątkowość portretowanego. W swojej antologii Masters schodzi pod ziemię i przywraca zmarłych do istnienia. 243 epitafia zawierają opowieści o ich ziemskich żywotach. Każdy kolejny tekst to kawałek oderwanego puzzle’a, składający się na wizję prowincjonalnego świata. Paradoks Spoon River Anthology polega na tym, że mówiąc o zaświatach, o krainie śmierci, mówi w zasadzie o życiu. Tylko o śmierci nie potrafi powiedzieć nic.

“Spoon River Anthology”, the masterpiece by Edgar Lee Masters (1915), creates right in front of our eyes a micro-cosmos of a fictional small town in the American Midwest. This is by no means an anthropological panorama or a sociological record but texts that resemble rather incisive photographic portraits, which try to extract the distinctness and exceptional character of the portrayed sitter. In his anthology Masters went underground and brought the dead back to life: 243 epitaphs contain stories about their lives on Earth, each successive text being a piece of a puzzle creating a vision of the world of the provinces. The paradox of “Spoon River Anthology” consists of the fact that while speaking about the netherworld, the land of death, it actually speaks about life and is incapable of saying something exclusively about death.