O idealizacji i innych postawach wobec tekstu staropolskiego

Idealizacja to postawa badawcza (i edytorska) polegająca na przeświadczeniu, że tekst jest pod jakimś względem (często pod kilkoma) doskonalszy (nie tylko inny), niż wynika to prostego odczytania jego zapisu. Jej przejawem są zmiany dokonywane w transkrypcji przekraczające podstawowy zakres ingerencji, wynikający z istoty tej formy przekazu. Autor ukazuje zależność pomiędzy aktualnym w danym czasie stanem wiedzy i przeświadczeniami edytora a kształtem proponowanych edycji tekstów staropolskich (zwłaszcza transkrypcji). Materiał ilustracyjny do artykułu pochodzi z "Rozmyślania przemyskiego".

The term “idealization”, proposed by the present author, represents a research and editorial attitude that is based on the belief that the text under scrutiny is in some respect (and more often than not, in a number of respects) more perfect than it seems from a simple reading of its written form as it is preserved in a manuscript. This attitude can be manifested by changes in the transcription made by editors that go far beyond the basic scope of editorial interference arising from the essence of this form of transmission. The present article lists numerous examples of transcriptions of Old Polish texts which illustrate the editorial interference that exceeds far beyond the boundaries of accepted practice. The author proposes that as long as it is possible to understand the text in the Old Polish language, editors should refrain from correcting it, even if (from today’s perspective) it does not show content’s conformity with form or semantic and structural coherence.