Wpływ członkostwa w Unii Europejskiej na wzrost gospodarczy i realną konwergencję krajów Europy Środkowo-Wschodniej

W artykule podejmujemy próbę odpowiedzi na pytanie, czy członkostwo w Unii Europejskiej przyczyniło się do przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego 11 krajów Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW-11), w tym – ich realnej konwergencji do poziomu rozwoju krajów Europy Zachodniej (UE-15). W pierwszej części badania dokonujemy weryfikacji hipotezy zbieżności ścieżek rozwojowych krajów EŚW-11 w stosunku do UE-15. Nasze ustalenia wskazują, że członkostwo w UE istotnie przyczyniło się do przyspieszenia tempa wzrostu gospodarczego krajów EŚW-11. Kraje te wykazywały wyraźną zbieżność poziomu dochodów w stosunku do UE-15. Proces konwergencji nabrał przyspieszenia po rozszerzeniu UE, jednak wyniki poszczególnych krajów w tym zakresie były dość zróżnicowane, częściowo wskutek globalnego kryzysu finansowego. W drugiej części badania przeprowadzamy ekonometryczną analizę czynników wzrostu gospodarczego w celu oceny wpływu zmiennych związanych z członkostwem w UE na dynamikę PKB krajów EŚW-11.

In this article, we try to answer the question of whether the membership in the European Union contributed to the acceleration of economic growth of the 11 Central and Eastern European countries (CEE-11), including their real convergence to the development level of Western Europe (EU-15). In the first part of the study, we verify the hypothesis on the existence of convergence of GDP growth paths of the CEE-11 economies toward the EU-15. Our findings show that EU membership contributed significantly to the acceleration of economic growth of the CEE-11 countries. These countries exhibited a clear-cut catching-up process in income levels toward the EU-15. The convergence accelerated after EU enlargement but the results of individual countries were differentiated, partly as a result of the global financial crisis. In the second part of the research, we conduct an econometric analysis of the economic growth factors in order to assess the impact of the variables related with EU membership on GDP growth of the CEE-11 countries.