Self-Determination and Creating a Society for All

Just societies – societies for all – are established based upon principles such as those articula‑ ted in the United Nations Convention of the Rights of Persons with Disabilities, including “respect for inherent dignity, individual autonomy including the freedom to make one’s own choices, and independence of persons,” as stated first in the CRPD general principles. This article asserts that at the heart of achieving principles such as these and, ultimately, to achieve just and inclusive societies, we must focus on enabling and empowering people with disabilities to become self‑ -determined. The article provides an overview of the use of the self-determination construct, its application in the disability context, its development, and briefly examines research pertaining to self-determination and youth and young adults with disabilities. The chapter concludes with a return to why self-determination is important to establish societies for all.

Społeczeństwa sprawiedliwe, czyli społeczeństwa dla wszystkich, opierają są na zasadach określonych w konwencji ONZ o prawach osób niepełnosprawnych, m.in. na artykule trzecim, w którym określone są jej ogólne zasady, takie jak „poszanowanie przyrodzonej godności, autonomii osoby, w tym swobody dokonywania wyborów, a także poszanowanie niezależności osoby”. W prezentowanym artykule przedstawiona jest opinia, że u podstaw tego typu zasad oraz budowy społeczeństwa sprawiedliwego i włączającego leży upodmiotowienie i aktywizacja osób z niepełnosprawnością, tak aby były niezależne i mogły decydować o sobie. Tekst opisuje koncep‑ cje samodeterminacji, jej użycie w kontekście niepełnosprawności, rozwój, jak również badania dotyczące samodeterminacji i młodych osób z niepełnosprawnością. We wnioskach określone jest, dlaczego samodeterminacja jest tak ważna przy tworzeniu społeczeństwa dla wszystkich.