Powtórzenia w wypowiedziach determinowanych gatunkowo u pacjentów z otępieniem alzheimerowskim

Tematem artykułu są powtórzenia warunkowane patologicznym przebiegiem procesów umysłowych, występujące w strukturze wypowiedzi osób z otępieniem alzheimerowskim. Badania zostały przeprowadzone na materiale językowym pozyskanym w grupie 120 osób z otępieniem alzheimerowskim w czasie realizacji projektu badawczego pt. „Narracja i jej zaburzenia w przebiegu choroby Alzheimera. Skala sprawności narracyjnych jako technika diagnostyczna w otępieniu alzheimerowskim” (kierownik projektu: dr Aneta Domagała; 39. konkurs projektów badawczych Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego). Powtórzenia występują zarówno w wypowiedziach osób pozostających w łagodnej, jak i w umiarkowanej fazie otępienia alzheimerowskiego. Te najbardziej niepożądane (badany ponownie określa te same obiekty czy ich cechy w sposób niekontrolowany, uporczywy) są najpowszechniejsze w obydwu grupach. Jednocześnie – ich nasilenie zwiększa się wraz z zaawansowaniem procesu otępiennego (przykładowo: w opisie miejsca jest ich ponad dwukrotnie więcej w wypowiedziach osób będących w umiarkowanej fazie otępienia niż w fazie łagodnej). Spośród badanych rodzajów wypowiedzi opisowych objawami patologicznymi najbardziej obciążony był opis miejsca.

The article deals with repetitions, which occur in the structure of utterances of patients with Alzheimer’s dementia. The studies were carried out using the linguistic material obtained in a group of 120 patients with Alzheimer’s dementia under the research project “Narrative and Its Disorders in Alzheimer’s Dementia. The Scale of Narrative Skills in Alzheimer’s Dementia” (project manager: Dr Aneta Domagała; 39th Ministry of Science and Higher Education competition of research projects). All the distinguished categories of repetitions are present both in the utterances of mild to moderate Alzheimer’s dementia patients. The most undesirable ones (the subject describes the same objects or their features once again, in an uncontrolled, persistent way) are the most common in both groups. At the same time, their intensity increases as the dementia process progresses (for example: in the description of a place there are more than twice as many repetitions in the utterances of moderate-dementia patients than in mild-dementia patients). Out of the studied types of descriptive utterances, the description of a place was one where most pathological symptoms were reported.