Some Observations on the Neo-Gothic Bibliophile Editions in the Collections of the Jagiellonian Library

Niniejszy artykuł ma na celu krótkie przedstawienie charakteru i stylu neogotyckich wydań bibliofilskich znajdujących się w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej (w tym w depozytach). Pomimo że większość książek z epoki wiktoriańskiej traktuje się (niestety) jako książki „nowe” (cezura końca ery starodruków przypada na rok 1800), tylko część z nich umieszczana jest m.in. w czytelniach itp., ze względu na wyjątkową wartość i/lub przydatność merytoryczną (np. jako opracowania specjalistyczne, katalogi czy bibliografie drukowane poszczególnych bibliotek, albo po prostu jako książki niezwykle rzadkie i pięknie wydane), natomiast pozostałe są przeważnie rozsiane po całym magazynie ogólnym. Na szczęście zbiory monolityczne, takie jak zbiór polsko-żydowskiego bibliofila Ignacego Bernsteina (1836–1906) czy – w pewnym stopniu – zbiory kamedulskie z klasztorów na Bielanach i w Bieniszewie (które na przechowanie trafiły do Biblioteki Jagiellońskiej) umożliwiają zapoznanie się z estetyką neogotycką w introligatorstwie oraz z bibliofilskimi edycjami utrzymanymi w tej estetyce. Niniejszy artykuł zawiera omówienia oraz zdjęcia najbardziej charakterystycznych przykładów opraw utrzymanych w estetyce ‘Gothic Revival’ (m.in. Breviarium monasticum ad usum Eremitarum Camaldulensium Congregationis Montis Coronae […], Romae–Neapoli 1896 oraz A. Holz, Dafnis. Lyrisches Portrait aus dem 17. Jahrhundert, München 1904).

The aim of this article is to give a brief outline of the character and style of the neo-Gothic bibliophile editions which are to be found in the collections of the Jagiellonian Library (including deposits). Despite the fact that most Victorian-Era books are treated as ‘modern’ books (as the dividing line for early printing is the year 1800), only some of them are placed in reading rooms etc. because of their particular value (e.g. as specialist studies, catalogues or printed bibliographies of particular libraries, or simply as extremely rare and beautifully published books), while the remainder are mostly scattered among the general stacks. Luckily, monolithic collections such as the collection of the Polish-Jewish bibliophile Ignacy Bernstein (1836–1906) or – to some extent – the Camaldolese collections from the Bieniszew and Bielany monasteries (which have been placed in the Jagiellonian Library for safekeeping) make it possible for us to acquaint ourselves with the neo-Gothic aesthetic in bookbinding and in bibliophile editions. The present article gives those descriptions and pictures of bindings which are most typical of the Gothic Revival (i.a. Breviarium monasticum ad usum Eremitarum Camaldulensium Congregationis Montis Coronae […], Romae–Neapoli 1896 and A. Holz, Dafnis. Lyrisches Portrait aus dem 17. Jahrhundert, München 1904).