Wymiary i składniki satysfakcji z pracy w świetle wybranych koncepcji oraz perspektyw badawczych

The paper contains a review of selected conceptual and research perspectives of "job satisfaction" category on the basis  of scientific achievements developed in the last few decades, consisting of both scientific publications, questionnaires and surveys tested and verified in practice. On this basis it identifies the various ways of understanding job satisfaction in the context of research and diagnostic studied in three approaches most extensively and most often cited in the literature: cognitive, emotional, and process one. Then, potential components of satisfaction were grouped by assigning them to the corresponding dimensions, creating a list of modules that allows a flexible selection of components of job satisfaction. The author's suggestions are open, contractual and flexible.

Streszczenie Artykuł zawiera przegląd wybranych perspektyw koncepcyjnych i badawczych kategorii „satysfakcja z pracy” sporządzony na bazie dorobku teoretycznego i praktycznego  wypracowanego w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Na tej podstawie wskazano różne sposoby rozumienia satysfakcji z pracy w kontekście możliwości badawczych i diagnostycznych, koncentrując się na trzech najbardziej obszernych i najczęściej  przywoływanych w literaturze ujęciach: poznawczym, emocjonalnym  i procesowym. Następnie pogrupowano potencjalne składniki satysfakcji poprzez przypisanie ich do odpowiadających im wymiarów, tworząc w ten sposób zestawienie modułowe, które umożliwia elastyczny dobór składników satysfakcji  z pracy. Przedstawione przez autora propozycje mają charakter otwarty, umowny i stwarzają możliwości elastycznego ich doboru dopasowanego do konkretnego problemu badawczego. Cel Kształtowanie satysfakcji z pracy nie może sprowadzać się tylko do ogólnych rozważań, ale wymaga również pewnych skonkretyzowanych ustaleń o charakterze teoretycznym i praktycznym, a wyjścia jest tutaj dookreślenie i pełniejsze rozumienie samej kategorii „satysfakcji z pracy” która ewaluowała w czasie ostatnich kilkudziesięciu lat i w zależności od koncepcji, badacze naukowi kładli nacisk na odmienne aspekty związane z tym pojęciem. Celem niniejszej publikacji jest wskazanie możliwych sposobów rozumienia i kierunków oddziaływania „satysfakcji z pracy” wraz ze wskazaniem możliwych obszarów badawczych oraz, docelowo, próba egzemplifikacji jej potencjalnych wymiarów oraz składników, a także systematyzacji tych ostatnich w ujęciu historycznym i według podstawowych obszarów badawczych. Metoda badawcza Przegląd wybranych perspektyw koncepcyjnych i badawczych kategorii „satysfakcja z pracy” sporządzony został na bazie metody analizy literaturowej dorobku teoretycznego i praktycznego  wypracowanego w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat. Przedłożenie proponowanego przez autora wstępnego, wielowymiarowego konstruktu satysfakcji z pracy poprzedzone zostało przeglądem różnych sposobów rozumienia satysfakcji z pracy sporządzonych na bazie dorobku naukowego wypracowanego w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat obejmującego zarówno  publikacje naukowe jak i narzędzia sprawdzone i zweryfikowane w praktyce. Na tej podstawie wskazano różne sposoby rozumienia satysfakcji z pracy w kontekście możliwości badawczych i diagnostycznych, koncentrując się na trzech najbardziej obszernych i najczęściej  przywoływanych w literaturze ujęciach: poznawczym, emocjonalnym  i procesowym. Następnie pogrupowano potencjalne składniki satysfakcji poprzez przypisanie ich do odpowiadających im wymiarów. Wnioski Konstrukt satysfakcji z pracy okazał się być zjawiskiem rozbudowanym obejmującym 64 składniki przyporządkowane do odpowiadających im 17 wymiarów Oryginalność / wartość artykułu, wkład w rozwoju nauki Pogrupowano potencjalne składniki satysfakcji poprzez przypisanie ich do odpowiadających im wymiarów, tworząc w ten sposób zestawienie modułowe, które umożliwia elastyczny dobór parametrów badawczych satysfakcji  z pracy w badaniach naukowych i przy próbach pomiaru satysfakcji z pracy. Implikacje badań (jeśli dotyczy) Zaproponowany układ prezentacji konstruktu satysfakcji z pracy może stanowić bazę dla naukowców zainteresowanych sposobami postrzegania samej satysfakcji z pracy jak i jej wymiarów i składowych w okresie kilkudziesięciu lat. Przedłożony przez autora wstępny, teoretyczny konstrukt satysfakcji  pracy złożony z 64 i 17 wymiarów może posłużyć jako obiekt badań psychometrycznych ukierunkowanych na wypracowanie i zwalidowanie narzędzia do pomiaru satysfakcji z pracy oraz następnie do przeprowadzenia badań empirycznych w różnych przekrojach badawczych. Ograniczenia badań (jeśli dotyczy) Przedstawione przez autora propozycje mają charakter otwarty, umowny i wymagają szeregu badań empirycznych i psychometrycznych.