Materiały archiwalne do dziejów kształtowania się komunistycznego systemu władzy (1945–1948) w północno-wschodnich powiatach województwa warszawskiego w zasobie Archiwum Państwowego w Warszawie

In 1945–1948, Mazovia was within the administrative borders of the Warsaw voivodeship. The files of the offices functioning on its territory are deposited in the State Archives in Warsaw (Archiwum Państwowe w Warszawie, APW). In accordance with the principle of provenance, the documentation of the north-eastern districts of the voivodeship is stored in two APW branches – in Pułtusk (files of the Maków, Ostrołęka, Ostrów, Przasnysz and Pułtusk districts) and in Mława (files of the Ciechanów and Mława districts). Particularly valuable sources from the APW repository, illustrating the political situation in the north-eastern districts of the Warsaw voivodeship, are found in, among others, the “Office of Information and Propaganda of the Warsaw Voivodeship” or “Warsaw Voivodeship Office” fonds, among others. When reconstructing the process of the formation of the communist apparatus of power, the files of the Voivodeship Committee of the Polish Workers’ Party in Warsaw (Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej, KW PPR) and the district PPR committees are helpful. Also of great importance for research into the contemporary history of the Warsaw voivodeship of 1944– 1948 are the materials kept at the APW branches in Mława and Pułtusk. These should primarily include the documentation of district administrative offices in the north-eastern part of the Warsaw voivodeship.

W latach 1945–1948 Mazowsze znajdowało się w granicach administracyjnych województwa warszawskiego. Akta funkcjonujących na jego terenie urzędów zdeponowane są w Archiwum Państwowym w Warszawie. Zgodnie z zasadą proweniencji dokumentacja północno-wschodnich powiatów województwa przechowywana jest w dwóch oddziałach APW – w Pułtusku (materiały powiatów: makowskiego, ostrołęckiego, ostrowskiego, przasnyskiego i pułtuskiego) oraz w Mławie (akta powiatów: ciechanowskiego i mławskiego). Szczególnie wartościowe źródła z zasobu APW, ilustrujące sytuację polityczną w północno-wschodnich powiatach województwa warszawskiego, znajdują się m.in. w zespołach „Urząd Informacji i Propagandy Województwa Warszawskiego” czy „Urząd Wojewódzki Warszawski”. Podczas odtwarzania procesu kształtowania się komunistycznego aparatu władzy pomocne są akta Komitetu Wojewódzkiego Polskiej Partii Robotniczej w Warszawie oraz komitetów powiatowych PPR. Duże znaczenie dla badań nad historią województwa warszawskiego lat 1944–1948 mają także materiały przechowywane w oddziałach APW w Mławie i Pułtusku. Należy do nich przede wszystkim zaliczyć dokumentację starostw powiatowych z północno- wschodniej części województwa warszawskiego.