Struktura drogowego ruchu dojazdowego do Warszawy w świetle badań kordonowych

W artykule przedstawiono wyniki badań kordonowych, przeprowadzonych na 23 wlotach do Warszawy w październiku 2010 roku w ramach jednej z części projektu systemowego „Trendy rozwojowe Mazowsza”. Projekt był realizowany w Instytucie Geografii i Przestrzennego Zagospodarowania PAN na zamówienie Mazowieckiego Biura Planowania Regionalnego oraz władz samorządowych województwa. Badania były związane z potrzebą kompleksowego zdiagnozowania sytuacji społeczno-ekonomicznej regionu mazowieckiego, w tym rozpoznania powiązań funkcjonalnych i komunikacyjnych. W tym celu zebrano informacje na temat natężenia ruchu pojazdów samochodowych, wjeżdżających do Warszawy w godzinach 6.00–11.00 oraz skrótów literowych z tablic rejestracyjnych. Na tej podstawie wyznaczono kierunki dojazdów, strukturę pojazdów w ruchu oraz zasięg oddziaływania Warszawy. W szczególności stwierdzono, że przyjazdy do Warszawy w okresie porannym w godzinach 6.00–11.00 na głównych 21 wlotach obejmują 124 tysiące pojazdów silnikowych i około 187 tysięcy osób, przy czym dominują samochody osobowe (84%). Z powiatów graniczących ze stolicą pochodziło 37% ruchu, z województwa mazowieckiego (bez Warszawy) – 53%, a z samej Warszawy – 32%. Szczególnie charakterystyczne jest wysokie natężenie przyjazdów z kierunku wschodniego, świadczące nie tylko o atrakcyjności Warszawy, ale także braku alternatywnych miejsc pracy i swoistym uzależnieniu od stolicy kraju. Wyniki badań wskazują, że większość ruchu wjazdowego pochodzi z powiatów okalających Warszawę, a zasięg oddziaływania jest zgodny z modelem grawitacyjnym. Badania wskazują też na rosnącą rolę dojazdów do pracy i usług ze strefy podmiejskiej, związaną z procesami dekoncentracji osadniczej i żywiołowej suburbanizacji. Ocenia się, że jest to zagrożeniem dla ładu przestrzennego w wymiarze transportowo-osadniczym.

This paper presents the results of cordon analysis conducted on 23 inlets to Warsaw in October 2010, as part of the project “Development Trends of Mazovia Region”. The project was carried out at the Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences on request of the Mazovia Office for Regional Planning and local authorities. The research was related to the need of a comprehensive socio-economic diagnosis of Mazovia region, including identification of functional and transport relationships. For this purpose, information on the traffic of vehicles, entering Warsaw between 6 and 11 a.m. was collected based on the acronyms of license plates. The directions of commuting, the structure of vehicles and the spatial impact of Warsaw were evaluated. The results show that most of the traffic comes from the counties surrounding Warsaw and a range of the capital influence is consistent with the gravity model. Research also indicates the growing importance of commuting from the suburban area, linked to the settlement deconcentration and rapid suburbanization. It is assumed that it is a threat to the spatial order in the transport-settlement dimension.