Zagraniczne emigracje zarobkowe mieszkańców Pomorza Zachodniego jako czynnik dekomponujący mechanizmy samoregulacji regionalnego rynku pracy

Tekst stanowi syntetyczne ujęcie oraz – w przypadku części omawianych w nim zagadnień – rozwinięcie, i uzupełnienie problematyki zagranicznych emigracji zarobkowych, podjętej w pracach: Terelak A., Kołodziejczak S. (2012), Praca za granicą w świadomości emigrantów zarobkowych z województwa zachodniopomorskiego, Szczecin: Wydawnictwo ZAPOL oraz Terelak A., Kołodziejczak S. (2012), Zagraniczne emigracje zarobkowe mieszkańców województwa zachodniopomorskiego a regionalny rynek pracy, Szczecin: Wydawnictwo ZAPOL. Część przytaczanych w artykule wyników badań, pochodzi z projektu realizowanego w latach 2009-2011, w ramach grantu badawczego Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego Nr N N116432437. Członkiem zespołu badawczego w tym projekcie był dr Bolesław Klepajczuk. Rolę kierownika projektu pełnił natomiast Prof. dr hab. Jacek Leoński, było to ostatnie realizowane przez Niego przedsięwzięcie badawcze. W ramach projektu zrealizowano koncepcję badawczą, obejmującą analizę materiału empirycznego, gromadzonego z trzech rodzajów źródeł: 1) analizie typu desk research poddano dostępne dane wtórne, charakteryzujące zachodniopomorski rynek pracy, społeczeństwo i jego specyfik ą demograficzną ze szczególnym uwzglę dnieniem ruchów wędrówkowych, a w tym zjawisk emigracji zarobkowych i stałych z obszaru województwa; 2) przeprowadzono 1100 wywiadów kwestionariuszowych na próbie celowej, dobranej metodą wielostopniową (pierwszy stopień – losowanie gmin na obszarze województwa, drugi stopień – losowanie sołectw na obszarach wiejskich, jak również dzielnic w dużych oraz średnich miastach i sektorów w małych miastach, trzeci stopień – dobór celowy rodzin emigrantów zarobkowych przebywających za granicą, lub samych emigrantów w przypadku aktualnego ich pobytu w kraju; przy czym warunkiem zakwalifikowania emigranta do próby badawczej był jego czasowy pobyt w kraju lub maksymalnie półroczna perspektywa kolejnego wyjazdu), czwarty stopień – dobór kolejnych emigrantów (zastosowanie metody "kuli śnieżnej – ulosowionej")). Zgromadzony materiał poddany został analizie statystycznej, z zastosowaniem procedur: estymacji i wnioskowania statystycznego; 3) przeprowadzono 67 wywiadów pogłębionych z emigrantami zarobkowymi z Pomorza Zachodniego, analizowanych przy zastosowaniu metodologii teorii ugruntowanej Anselma Straussa i Barneya Glasera. Szczegółowy opis zastosowanej metodologii badań, ujęty został w dwu pozycjach stanowiących zwieńczenie wymienionego projektu: Terelak A., Kołodziejczak S. (2012), Zagraniczne emigracje zarobkowe mieszkańców województwa zachodniopomorskiego a regionalny rynek pracy, Szczecin: Wydawnictwo ZAPOL oraz Terelak A, Kołodziejczak S. (2012), Praca za granicą w świadomości emigrantów zarobkowych z województwa zachodniopomorskiego, Szczecin: Wydawnictwo ZAPOL. Część przytaczanych w artykule danych, pochodzi z badania, zrealizowanego w listopadzie 2013, na reprezentatywnej próbie, liczącej 1152 mieszkańców Szczecina, mieszczących się w najbardziej dynamicznych kategoriach wieku produkcyjnego (25-44 lata). Badanie przeprowadzone zostało przy zastosowaniu techniki wywiadu kwestionariuszowego, stanowiącego zestaw narzędzi do pomiaru m.in. jakości życia w Szczecinie, subiektywnego postrzegania perspektyw rozwoju zawodowego oraz realizacji aspiracji życiowych i zawodowych w Szczecinie, a tak że planów życiowych i zawodowych, a w tym planów emigracji zarobkowej za granicę. Niniejszy artykuł stanowi pierwszą prezentację wyników tego badania.