Ścieżki dezintegracji miast konurbacji katowickiej

Celem artykułu jest przedstawienie ścieżek dezintegracji miast konurbacji katowickiej po 1945 r., jak również wskazanie wewnątrzmiejskich uwarunkowań tego procesu. Zakres przestrzenny badań obejmuje konurbację katowicką w podziale na trzy strefy przestrzenno-administracyjne. Intensywne procesy inkorporacyjne miast (osiedli miejskich) i gmin wiejskich zachodzące w powojennej Polsce doprowadziły do ukształtowania się złożonych struktur funkcjonalno-przestrzennych miast katowickiego zespołu miejskiego. Odgórne procesy scalania ośrodków miejskich konurbacji, nasilone zwłaszcza w latach 70. XX w., przyczyniły się do powstania złożonych i niespójnych wewnętrznie „wielkich” miast. Z chwilą rozpoczęcia transformacji społeczno-gospodarczej po 1989 r. oraz wejścia w życie Ustawy o samorządzie gminnym w 1990 r. rozpoczął się rozpad sztucznie utworzonych miast, na drodze secesji uprzednio zaanektowanych miejscowości. W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, iż w strukturze administracyjnej konurbacji katowickiej funkcjonuje obecnie 7 miast oraz 4 gminy wiejskie usamodzielnione na drodze secesji. Jednocześnie wciąż pozostaje 20 miast-zlepieńców mających w swych granicach zaanektowane po 1945 r. gminy wiejskie i miejskie. Ponadto współcześnie następuje swoiste odrodzenie się trendu dezintegracyjnego z lat 90. XX w. dotykającego kilku miast konurbacji katowickiej, przy czym jego nasilenie można określić jako sinusoidalne.