Protestant-Catholic conflict in Northern Ireland from the perspective of international law

Konflikt protestancko-katolicki w Irlandii Północnej osiągnął swój punkt kulminacyjny w drugiej połowie XX w. Jego geneza sięga z kolei przełomu XVI i XVII w. Wówczas na terenach północno-wschodniej, katolickiej Irlandii na masową skalę zaczęli pojawiać się szkoccy i angielscy osadnicy, będący głównie protestantami. Spór między obiema grupami społecznymi powstał w oparciu o podłoże etniczno-polityczne. Jego wpływ urzeczywistnił się przede wszystkim przez dominującą pozycję Brytyjczyków w 6 hrabstwach Ulsteru, przy jednoczesnym braku poszanowania praw mniejszości irlandzkiej. Doprowadziło to do rozwoju wzajemnej wrogości między lokalnymi społecznościami, która znacznie przybrała na sile po proklamowaniu niepodległości Wolnego Państwa Irlandzkiego w 1921 r. Wówczas 6 z 9 hrabstw Ulsteru pozostało w granicach Zjednoczonego Królestwa. Podstawową linię podziału między katolickimi Irlandczykami, a protestanckimi potomkami brytyjskich osadników stanowiła kwestia przynależności terenów Irlandii Północnej do państwa irlandzkiego, bądź brytyjskiego oraz status prawny i faktyczny danych społeczności. Z biegiem czasu rozwinął się tam konflikt, w który zaangażowały się zarówno ugrupowania polityczne związane z terenami Ulsteru, jak i paramilitarne organizacje terrorystyczne. Konflikt przybrał postać krwawych walk oraz śmiertelnych w skutkach zamachów, występujących na masową skalę. Bardzo ważnymi krokami, zmierzającymi do jego zakończenia okazały się: przyjęcie Deklaracji z Downing Street w 1993 r., zawarcie Porozumienia Wielkopiątkowego w 1998 r. i zawarcie Porozumienia z St. Andrews w 2006 r. Wywarły one ogromny wpływ na organy władzy i znacząco poprawiły sytuację społeczno-ekonomiczną mieszkańców Ulsteru. Autorzy starają się opisać genezę konfliktu, jego przebieg i podjęte działania pokojowe, a także wyrazić swoje zapatrywania na temat przyszłości Irlandii Północnej, zwłaszcza po wyjściu Zjednoczonego Królestwa ze struktur Unii Europejskiej. Celem rozdziału jest również ocena przedmiotowego konfliktu z perspektywy prawa międzynarodowego i przedstawienie roli Kościołów w rozwiązywaniu konfliktów o podłożu religijnym.

The Protestant-Catholic conflict in Northern Ireland reached its culmination in the second half of the 20th century. Its genesis dates back to the turn of the 16th and 17th centuries. At that time, Scottish and English settlers, mainly Protestants, began to appear on a massive scale in the north-eastern, Catholic Ireland. The dispute between the two social groups was based on ethnic and political grounds. Its influence materialized primarily through the dominant position of the British in the 6 counties of Ulster, while disregarding the rights of the Irish minority. This led to the development of mutual hostility between local communities, which intensified significantly after the proclamation of independence of the Irish Free State in 1921. At that time, 6 of the 9 counties of Ulster remained within the borders of the United Kingdom. The basic dividing line between the Catholic Irish and the Protestant descendants of British settlers was the belonging of the Northern Ireland to the Irish or British state and the legal and factual status of these communities. Over time, a conflict developed there, involving both political groups associated with Ulster and paramilitary terrorist organizations. The conflict took the form of bloody fights and deadly attacks on a massive scale. Very important for ending a conflict were: the adoption of the Downing Street Declaration in 1993, the conclusion of the Good Friday Agreement in 1998, and the conclusion of the St. Andrews in 2006. They had a huge impact on the authorities and significantly improved the socio-economic situation of the people of Ulster. The authors try to describe the genesis of the conflict, its course and peace activities, as well as express their views on the future of Northern Ireland, especially after Brexit. The purpose of the chapter is also to assess this conflict from the perspective of international law and to present the role of churches in resolving religious conflicts.