Stereotypes in the Service of Anthropological Inquiry: Pilgrims From Ukraine in the Kalwaria Pacławska Sanctuary

Niniejszy artykuł dotyka relacji polsko-ukraińskich w rzymskokatolickim sanktuarium w Kalwarii Pacławskiej, położonym tuż przy granicy polsko-ukraińskiej. Pokazuję w nim, jak unikanie konkretnego stanowiska na temat wielowyznaniowej historii miejsca kultu oraz wykluczenie pewnych grup pielgrzymów z oficjalnego dyskursu religijnego konstruowanego przez władze sanktuarium skutkuje wyobcowywaniem oraz egzotyzacją tych grup. Skupiając się na relacjach między rzymskokatolickimi pielgrzymami z Polski a pielgrzymami z Ukrainy wyznającymi różne odmiany chrześcijaństwa, analizuję rolę stereotypów etnicznych, uprzedzeń, pamięci zbiorowej oraz bieżącej polityki historycznej w interpretacji antropologicznej. Sugerując interpretację danych z terenu wychodzącą ponad kontekst relacji polsko-ukraińskich, choć nie lekceważąc tego kontekstu jako tła dla prowadzonych studiów, proponuję komplementarne spojrzenie na procesy obserwowane w terenie, to jest jako na obronę autentyczności przeżyć religijnych

24 cm

This article tackles the question of Polish-Ukrainian relations in the Roman Catholic sanctuary in Kalwaria Pacławska, located very close to the Polish-Ukrainian state border. It discusses how not taking a firm stand in debates on the multi-faith history of the cult site, and excluding some pilgrimage groups from an official religious discourse constructed by the sanctuary authorities, results in a certain otherizing and exotizing of these groups. Focusing on relations between Polish Roman Catholic pilgrims and pilgrims of various Christian faiths coming to Kalwaria Pacławska from Ukraine, I analyse the role of ethnic stereotypes, prejudices, collective memory and current historical policy in anthropological interpretation. Suggesting an interpretation of fieldwork data that goes beyond the context of Polish Ukrainian relations and, although not denying this context as a background of field research, I propose a complementary understanding of the processes observed in the field, namely as the defence of authenticity of religious experiences