Witalność przestrzeni publicznej na tle układów przestrzennych wsi podmiejskiej = Vitality of public space on the background of suburban village spatial arrangement

Witalność w odniesieniu do przestrzeni publicznej oznacza obecność użytkowników w przestrzeni, ich aktywność i relacje społeczne. Jest to podstawowa cecha definiująca przestrzeń publiczną, a jednocześnie decydująca o jej znaczeniu i jakości. W artykule zagadnienie witalności odniesiono do dwóch typów układu przestrzennego wsi podmiejskich, analizując tym samym ich wpływ na jakość przestrzeni publicznych. W badaniach zastosowano metodę mapowania behawioralnego, dostosowaną do badania obszarów wiejskich. Obserwacje różnych typów zachowań (koniecznych opcjonalnych, społecznych) prowadzono podczas nieregularnych kontroli w okresie 5 lat. Badanie miało na celu wykazanie różnic w funkcjonowaniu społecznym dwóch różnych typów przestrzeni wiejskiej: gminnej, wielofunkcyjnej wsi Spiczyn ze zwartą zabudową i wyraźnie wykształconym centrum oraz Kolonii Spiczyn z luźną zabudową o charakterze podmiejskiego osiedla mieszkaniowego. Przeprowadzone badania pozwoliły na ukazanie rodzaju, natężenia i zróżnicowania aktywności, typu użytkowników, udziału zachowań opcjonalnych i społecznych w ogólnej liczbie osób, a także wizytowalności przestrzeni publicznej (rozumianej jako ilość aktywności opcjonalnych i społecznych związanych z zatrzymaniem się w danym miejscu). Wyniki bardzo wyraźnie pokazują znaczenie układu przestrzennego zabudowy wiejskiej dla jakości relacji społecznych na wsi. Jako kluczowe czynniki decydujące o witalności przestrzeni autorzy wskazują rozmieszczenie i obecność obiektów usługowych, zwartość zabudowy sprzyjającą ruchowi pieszemu, złożony układ przestrzenny oraz obecność i właściwe zagospodarowanie miejsc sprzyjających zatrzymaniu się, rekreacji i spotkaniom.

Vitality, in relation to public space denotes presence of users in the space, their activities and social relations. This is a basic feature defining public space and at the same time determining its significance and quality. In the article, the issue of vitality was related to two types of spatial structures of suburban villages, analyzing their impact on the quality of public spaces. The study implemented a behavioral mapping method adapted to the conditions of rural areas. Observations of various types of activities (necessary, optional, social) were carried out during irregular inspections over a period of 5 years. The research was aimed at identifying differences in the social functioning of two different types of rural spaces, i.e. Spiczyn a communal, multifunctional village with a compact development and clearly visible center and Spiczyn Colony (Kolonia) with scattered or terraced housing typical for suburban housing estate. Inspections allowed to specify the type, intensity and diversity of activities, type of users, share of optional and social behaviors in the overall number of users as well as the visitability of the public space. The results clearly indicate the impact of spatial structure of rural development on the quality of social relations in the countryside. As key factors determining the vitality of space the authors indicate: distribution and presence of service facilities, compactness promoting walkability, complex spatial arrangement along with the presence and proper development of places promoting stopping, recreation and meetings.

24 cm