Detekcja kłamstwa na podstawie przekazu niewerbalnego na przykładzie serialu "Magia kłamstwa", reż. Samuel Baum

Poszukiwanie niezawodnego sposobu wykrywania kłamstw towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Także współcześni badacze próbują ustalić, w jaki sposób kłamca nieświadomie informuje o zamiarze wprowadzenia w błąd. Remedium na kłamstwo jest częstym motywem popkultury i literatury popularnonaukowej, które problem oszukiwania przedstawiają w sposób uproszczony i atrakcyjny dla odbiorców. Problem detekcji kłamstwa, a konkretniej ustalenia badawcze jednego z czołowych specjalistów w zakresie komunikacji niewerbalnej, stały się inspiracją dla twórców serialu Lie to Me (pol. Magia kłamstwa). Głównym jego bohaterem jest dr Carl Lightman, behawiorysta potrafiący skutecznie ocenić intencje nadawcy komunikatu na podstawie mowy ciała. Z umiejętności Lightmana chętnie korzysta policja dla potrzeb prowadzonych śledztw. Twórcy serialu istotnie odwołują się do wiedzy naukowej, a jego konsultantem merytorycznym był sam Paul Ekman. Pomimo dobrych założeń serial również obfituje w uproszczenia, które mogą wprowadzać odbiorcę w błąd. W rozdziale omawiam, w jaki sposób serial przedstawia ustalenia badawcze z zakresu zachowań niewerbalnych kłamcy, które mogą być błędnie rozumiane przez widzów.

The search for a reliable way of detecting lies has accompanied man since the dawn of time. Modern researchers are also trying to determine how a liar unknowingly informs about their intention to mislead. The remedy for a lie is a common motive of popular culture and popular literature, which present the problem of cheating in a simplified and attractive way. The problem of lie detection, and more specifically the research findings of one of the leading specialists in non-verbal communication, became the inspiration for the creators of the series Lie to Me (Polish: Magia kłamstwa). The main character is Dr. Carl Lightman, a behaviorist who can effectively assess the intentions of the author of the communication based on body language. The police willingly use Lightman's skills for the purposes of investigations. The creators of the series really refer to scientific knowledge, and its substantive consultant was Paul Ekman himself. Despite the good assumptions, the series also abounds in simplifications that can mislead the recipient. In this chapter, I discuss how the series presents research findings in the field of non-verbal behavior of a liar, which may be misunderstood by viewers.