Zacieranie granic między fikcją a rzeczywistością w opowiadaniach Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.

Poniższa praca poświęcona jest zagadnieniu zacierania granic pomiędzy fikcją a rzeczywistością w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Szczególny nacisk został tu położony na jego opowiadania, w których w sposób najbardziej klarowny można dostrzec mechanizmy warsztatu twórczego pisarza.W ramach prezentowanego wywodu zostaną poddane analizie trzy opowiadania prezentujące odmienne schematy fabularne i dotykające ważkich problemów w sztuce pisarskiej Herlinga.Puntem wyjścia dla analizy i interpretacji będzie teoria, jaką przedstawił w swoich esejach Hayden White – jeden z najwybitniejszych teoretyków pisarstwa historycznego. Jako że historia nie jest dana, lecz skonstruowana w dyskursie, tradycyjne myślenie w kategoriach opozycji: historia-literatura, fakt-fikcja nie jest możliwe. Teorii tej w odniesieniu do Herlinga będzie poświęcony rozdział pt. Źródło jest w historii. Prymat autentyczności w opowiadaniach Grudzińskiego będzie tu poddany krytycznemu oglądowi, co pozwoli spojrzeć na jego utwory w nieco innym świetle.Kolejne trzy rozdziały to próba zastosowania teorii w praktyce. Opowiadania nie są wybrane przypadkowo. Każde reprezentuje odmienny rdzeń tematyczny. W Przedwcześnie zgasłym Antychryście wykażę w jaki sposób pisarz nawarstwia swoją historię wokół bohatera, jak odtwarza ostatni okres życia Fryderyka Nietzschego.W następnym rozdziale zostanie zaprezentowany utwór Zeszyt Williama Mouldinga, emeryta, który jest przyczynkiem do nakreślenia przez autora trudnej problematyki kary śmierci i odpowiedzialności za popełnione czyny.W rozdziale Fałszywy portret wenecki do głosu dojdzie, coraz częściej i intensywniej przenikający dzieła pisarza, wątek autobiograficzny, stanowiący podstawę do rozważań na tematy sztuki, artyzmu i fałszowania świata, jaki nas otacza.Godzina Cieni, rozdział, którego tytuł został zaczerpnięty z tomu esejów Grudzińskiego, stanowić będzie summę rozważań na temat granic między fikcją a prawdą w opowiadaniach Herlinga, jednocześnie wykaże, jaką funkcję może mieć stosowanie takich technik podczas pisania, do czego one prowadzą i jak w tym świetle zostaje przedstawiona osoba pisarza.Niniejsza praca nie ma na celu ująć w sposób całkowity twórczości Herlinga-Grudzińskiego. Jest zaledwie pretekstem do rozważań nad sposobem kreowania świata powieściowego i wpisanej weń roli autora. W zamyśle ma pokazać mechanizmy, jakimi posługuje się Herling podczas tworzenia swej zagadkowej rzeczywistości.

In my Bachelor’s degree I present how boundaries between fiction and reality in short stories written by Herling-Grudziński are covered.Three different short stories are analysed in various points of view including theory which was worked out by Hayden White. One of his most substantial thesis is that the history is not given for us but constructed in language. We cannot think in opposition between history-literature, fact-fiction.In Herling-Grudziński works could be seen the elements of non-fiction, and how the author is constituted in stories by himself.In chapter ‘Przedwcześnie zgasły Antychryst’ is displayed how Herling makes Friedrich Nietzsche the main character of his story and changes and manipulates philosopher’s picture to prove his own theory about Nietzsche.In chapter ‘Oprawca zamknięty w klatce’ is presented Herling’s individual point of view at problematic theme of death penalty. Also there is shown how writer construct his story in virtual events.In chapter ‘Fałszywy portret wenecki’ would be seen how Grudziński tries to create his stories in base on his life. The autobiography is one of the most important part in his creation.‘Godzina Cieni’ is summing-up of consideration about Herling’s short stories including point of Harold Bloom’s view contained in his book ‘The Anxiety of Influence. A Theory of Poetry’.