A man in times of popculture. BALLADYNY I ROMANSE by Ignacy Karpowicz

Celem niniejszej pracy jest ukazanie kondycji człowieka ponowoczesnego w oparciu o doświadczenia związane z uczestnictwem we wszechobecnej kulturze popularnej na podstawie powieści "Balladyny i romanse" Ignacego Karpowicza. Punktem wyjścia dla przeprowadzonej analizy stały się koncepcje upadku metanarracji Jeana-Françoisa Lyotarda, ponowoczesności według Zygmunta Baumana oraz popkultury Johna Fiskego. W pierwszym rozdziale dokonano analizy utworu od strony fabularnej, z koncentracją na przedstawionym w powieści wizerunku Raju oraz doświadczeniach wybranych bohaterów w oparciu o wszechobecne odniesienia do kultury popularnej. Wyróżniono trzy istotne czynniki wpływające na interpretację tekstu: związki ze światopoglądem romantycznym, uwikłanie świata powieści w mechanizmy popkultury i kultury konsumenckiej oraz doświadczenie miłości i samotności w świecie ponowoczesnym. W drugim rozdziale przeprowadzono analizę powieści od strony formalnej. Jako główne zjawisko organizujące przestrzeń tekstu wskazano wielowymiarową intertekstualność o zasięgu totalnym: w powieści pojawiają się odniesienia do historii, filozofii, sztuk plastycznych i muzyki, do kultury wysokiej i popkultury oraz aktualnego języka potocznego. Za nie mniej ważny czynnik organizujący stronę formalną powieści przyjęto narrację o charakterze metafikcyjnym. Narrator świadomie dokonuje destrukcji przestrzeni tekstu oraz zakłóca strukturę kompozycyjną, co zostało uznane za oznakę doświadczanego niepokoju. W związku z tym obnażona została kondycja człowieka w świecie ponowoczesnym: poczucie zagubienia, lęku, braku oparcia w stałej hierarchii wartości.Trzeci rozdział jest krótkim zarysem historii definicji kultury popularnej oraz stanowi analizę ponowoczesności według koncepcji Zygmunta Baumana.Podsumowując, praca ukazuje obraz człowieka zagubionego w świecie rządzonym przez prawa popkultury, tęskniącego za sacrum oraz poszukującego prawdziwych uczuć. Ponowoczesne doświadczenie zostało także wyrażone za pomocą środków formalnych, takich jak rozbudowana intertekstualność czy destrukcyjne zabiegi narratora.

The purpose of this paper is to show the postmodern human condition upon the experience of participation in omnipresent popular culture based on the novel 'Balladyny i Romanse' by Ignacy Karpowicz. The concepts of the decline of meta-narratives by Jean-François Lyotard, postmodernity according to Zygmunt Bauman and John Fiske’s popular culture theory have become the starting point of this analysis.The first chapter presents the analysis of the plot, with a focus on the image of the Paradise presented in the novel and the experience of a few chosen characters based on the ubiquitous references to popular culture. Moreover, as three the most important factors affecting the interpretation of the text have been distinguished: connection with the beliefs in the romanticism, entanglement of the novel world in pop culture mechanisms and consumer culture, and the experience of love and loneliness in postmodern world.The second chapter analyses the novel’s formal factures. As the main phenomenon of organizing space of the text is indicated a multidimensional intertextuality: in the novel appear references to history, philosophy, fine arts and music, high culture and pop culture. No less important factor in organizing the text is metafictional narrative. The narrator consciously performs the destruction of the space text and distorts the structure of composition, which is considered as a sign of experienced anxiety. Therefore, there is shown the human’s condition in the postmodern world: a sense of loss, fear, lack of support in a stable hierarchy of values. The third chapter is a brief outline of the history of the definition of popular culture. There is also presented the analysis of the concept of postmodernity by Zygmunt Bauman. In summary, the paper presents a picture of a man lost in a world ruled by the laws of pop culture, longing for the sacred and looking for true feelings. Postmodern experience has also been expressed by formal means, such as extensive intertextuality and destructive narrator.