Psychology to artistic creativity. Essays

The issue of artistic creativity as a subject of psychological discourse was held in the thesis. I raised the question whether psychology is able “to give things proper words” in its description of artistic creativity. In the first part of the dissertation I cited and commented on the selected examples of psychological ways of describing creativity. It became the pre-text to outline the characteristics of psychological approaches to the subject of its research (general vs. individual; science vs. reality). In search of inspiration to overcome the problem of the relation between psychology and creativity (subject), I reached for the research perspective of disciplines other than psychology: literary studies and historiography and, additionally, of the analysis of sources and connotations of the word “creativity”. In the next chapter I decided to give the voice to the artists (writers) who are “experts” when talking about creativity. I quoted their accounts concerning their experience of creation. Interdisciplinary essays (attempts), that were the matter of individual chapters, in the final part of the thesis let me return to the questions held at the beginning and… leave them still unanswered – precisely: “pre-answered”. At that point – before answers – I would like to meet psychology more often. Psychology – a discipline that will ask questions and dare to admit: I do not know.

W pracy podjęłam kwestię twórczości artystycznej jako przedmiotu dyskursu psychologicznego. Czy psychologia „odpowiednie daje rzeczy słowo” w swoim opisie twórczości artystycznej? W pierwszej części pracy przywołane i skomentowane zostały przykłady psychologicznego mówienia o twórczości. Stało się to pre-tekstem do zarysu charakterystyki sposobu podejścia psychologii do przedmiotu swoich badań (ogólne a jednostkowe; nauka a rzeczywistość). Inspiracji dla przezwyciężenia problemów relacji psychologii i twórczości (przedmiotu) poszukiwałam w perspektywach badawczych innych dziedzin: literaturoznawstwa i historiografii, a także w analizie źródeł i rozgałęzień słowa „twórczość”, co znajduje wyraz w kolejnej części pracy. W następnym rozdziale głos oddałam samym artystom, „ekspertom” – twórcom literatury; zostają przywołane i skomentowane ich wypowiedzi, które dotykają ich doświadczenia twórczości. Interdyscyplinarne próby, które stanowiły materię poszczególnych rozdziałów, pozwoliły mi w zakończeniu pracy wrócić do podniesionych na początku kwestii i... pozostawić je wciąż bez odpowiedzi, konkretnie: przed odpowiedziami. Tam też – przed odpowiedziami – chciałabym częściej spotykać psychologię: dziedzinę, która będzie zadawać pytania, na które odważy się odpowiedzieć: nie wiem.